این مسئله در واقع مسئله وجوب حجاب زنان و عدم وجوب حجاب مردان است، که در عصر و زمان ما از مسائل مهمّه است. در زمان طاغوت عدّه اى از قلم بدستان منکر حجاب مى شدند، عدّه اى در مقابل آنها مقالاتى در اهمّیّت حجاب نوشتند، ولى على رغم اهمّیّتى که این مسئله دارد در غالب کتاب هاى فقهى ما به عنوان بحث مستقل از آن بحثى نشده است. عروه و تحریر در این مورد باب مستقلّى ندارد. مرحوم آقاى حکیم در مستمسک با چند جمله کوتاه از آن مى گذرد.

الف) حجاب زنان:

امام (ره) مى فرمایند: حجاب زنان واجب است.

اقوال:

این مسئله از نظر اقوال اجماعى است.

ادلّه:

این مسئله سه دلیل عمده دارد:

1- ضرورت:

این دلیل غیر از اجماع است. مسئله حجاب از مسلّمات و واجبات بلکه از ضروریّات دین اسلام است، مخصوصاً در زمان ما همه کسانى که با مسلمانان معاشرت دارند فهمیده اند که یکى از برنامه هاى تمام فِرَق مسلمین حجاب است که کم کم به یک شعار تبدیل شده و به آن پایبند هستند و به همین دلیل است که از آن وحشت دارند.

2- آیات:

حداقل شش آیه (ممکن است بعضى از آنها یک آیه باشد که چند جمله مستقل دارد و هر کدام جداگانه دلالت دارد) بر این مسئله دلالت دارد:

الف) آیه «و لایبدین زینتهنّ الاّ ما ظهر منها».(1)

آیه مى فرماید «زنان زینت خود را ظاهر نکنند مگر مقدارى که آشکار است (وجه و کفّین)» وقتى آشکار کردن زینت ها جایز نباشد به طریق اولى نباید محلّ زینت را آشکار کنند. بعضى معتقدند که اصلاً در آیه مراد محلّ زینت است، ولى ما مى گوئیم هر دو مراد است پس فى الجمله آیه دستور به حجاب داده است.

ب) آیه «و لیضربن بخمرهنّ على جیوبهنّ».(2)

مى فرماید «باید زنان دنباله هاى روسرى خود را روى سینه و گلوى خود بیندازند و آن را بپوشانند» تفسیر این جمله سابقاً بیان شد که این آیه به دلالت مطابقى پوشش مقدارى از سینه و گردن را شامل مى شود که در این صورت بقیّه بدن باید به طریق اولى پوشانده شود.

ج) آیه «ولا یبدین زینتهن الا لبعولتهن»(3).

زینت باطنه فقط مربوط به محارم است و آشکار کردن آن بر غیر محارم جایز نیست.

د) آیه «ولایضربن بارجلهنّ لیُعلم ما یُخفین من زینتهن»(4).

زنان عرب چیزى به نام خلخال به پاهاى خود مى بستند که به آن زنگوله اى وصل بود و شاید فلسفه اش این بود که حیوانات فرار کنند و تدریجاً به یک وسیله زینتى تبدیل شد که از زینت هاى باطنه بود، گاهى بعضى از زنان در مقابل بعضى از مردان هوس باز پاهاى خود را محکم به زمین مى زدند و صداى خلخال بلند مى شد و این صدا وسوسه انگیز بود و افرادى که اهل ریبه بودند به ساق پاى آنها نگاه مى کردند، قرآن براى رعایت عفّت فرمود که پاها را محکم به زمین نزنند.

ظاهر این آیه حرمت است، چون نهى ظهور در حرمت دارد وقتى این کار حرام باشد به طریق اولى (قیاسى اولویت) نشان دادن خود خلخال و ساق پا حرام خواهد بود.

1. آیه 31، سوره نور.

2. آیه 31، سوره نور.

3. آیه 31، سوره نور.

4. آیه 21، سوره نور.