در اینجا دو مسئله مهم داریم که با هم مطرح مى کنیم.
مسألة 7: یعتبر فى العقد القصد الى مضمونه، و هو متوقّف على فهم معنى لفظی «انکحت» و «زوّجت» ولو بنحو الاجمال حتّى لا یکون مجرّد لقلقة لسان، نعم لا یعتبر العلم بالقواعد العربیة ولا العلم و الاحاطه بخصوصیات معنى اللفظین على التفصیل، بل یکفى علمه اجمالا، فاذا کان الموجب بقوله «انکحت» أو «زوّجت» قاصداً لایقاع العلقة الخاصّة المعروفة المرتکزة فى الاذهان التى یطلق علیها النکاح و الزواج فى لغة العرب و یعبر عنها فى لغات أخر بعبارات أخر و کان القابل قابلا لهذا المعنى کفى الاّ اذا کان جاهلا باللغات بحیث لا یفهم انّ العلقه واقعة بلفظ «زوّجت» أو بلفظ «موّکّلى» فحینئذ صحّته مشکلة و إن علم أنّ هذه الجملة لهذا المعنى.
عنوان مسئله:
این مسئله در مورد قصد معنى است یعنى عقد بدون قصد معنى نمى شود. و اگر کسى بدون فهم معنى عقد را بخواند ممکن نیست. آیا قصد تفصیلى لازم است یا اجمالا بداند کافى است، به عبارت دیگر سه گونه مى توان عقد خواند:
1- تفصیلا معانى لغات و نقش هر یک از کلمات مى داند.
2- معانى الفاظ را اجمالا مى داند.
3- اجمالا و تفصیلا معانى الفاظ را نمى داند.
مسألة 8: یعتبر فى العقد قصد الانشاء بان یکون الموجب فى قوله «انکحت» أو «زوّجت» قاصداً ایقاع النکاح و الزواج و ایجاد ما لم یکن لا الاخبار و الحکایة عن وقوع شىء فى الخارج، و القابل بقوله: «قبلت» منشأ لقبول ما أوقعة الموجب.
عنوان مسئله:
این مسئله در مورد قصد انشاء است، یعنى قصد او از گفتن «زوّجت» اخبار از گذشته نباشد. در عروه مسئله قصد انشاء را مقدّم کرده است و به نظر ما هم بهتر است که قصد انشاء جلوتر بحث شود. به یک معنى این دو مسئله در مورد قصد است و از هم جدا نیست و اگر بخواهیم از هم جدا کنیم اوّل باید از قصد انشاء بحث کنیم.
اقسام کلام:
1- اخبار:
اخبار حکایت از نسبتى در خارج است و در واقع نوعى عکس بردارى از خارج است، حال اگر این نسبت کلامى با وجود خارجى مطابق باشد خبر صادق و اگر مطابق نباشد خبر کاذب است، پس چیزى را در خارج ایجاد نمى کند. حکایت ممکن است از گذشته یا از آینده و یا از حال باشد.
2- انشا:
انشاء ایجاد است، یعنى چیزى که نبود ایجاد مى کنیم استفهام، در واقع ایجاد استفهام است و یا نداء در واقع ایجاد نداء است. انشاء اقسام زیادى دارد که وارد آن نمى شویم. گاهى انشاء ایجاد یک امر اعتبارى است.
حقیقت اعتبار:
این یک بحث دامنه دار است به عنوان مثال علقه زوجیّت بین زید و هند نبود من با «زوّجت» این علقه را ایجاد مى کنم که یک امر اعتبارى است، و یا در تملیک علقه مالکیّت را که یک امر اعتبارى است ایجاد مى کنیم، عقلا براى این امور اعتبارى آثار زیادى قائل هستند و چه بسا امور اعتباریّه اى که قوّت و تأثیرش بیشتر از امور تکوینیّه است. پس امور انشائیه با خبریّه فرق دارد.
آیا انشاء امر پیچیده اى است؟ کنه انشاء پیچیده است ولى وجود اجمالى آن از اظهر اشیاء است، مثلا معناى مالکیّت را بچّه هم مى فهمد، پس انشاء چیز پیچیده اى نیست که مى گویند حتماً باید علما آن را بخوانند بله چون علما معانى آن را بهتر درک مى کنند، بخوانند بهتر است به طور ساده معناى انشاء نکاح عبارت است از این که این دختر را به آن پسر دادیم که همه این را مى فهمند.
