در اینکه «حسنات» و «سیّئات» اجمالاً روى یکدیگر اثر متقابل دارند شکّى نیست و ما حتّى نمونه هاى این موضوع را در زندگى روزمرّه خود مى یابیم.
گاه انسان سالیان دراز زحمت مى کشد و با تحمّل مشقّت فراوان، سرمایه اى مى اندوزد امّا با یک ندانم کارى، یا هوس بازى، یا بى مبالاتى، آن را از دست مى دهد. این چیزى جز نابود کردن حسنات مادّى سابق نیست که در قرآن از آن تعبیر به «حبط» شده است.
و گاه بر عکس، انسان مرتکب اشتباهات فراوانى مى شود و بار خسارت هاى سنگینى را بر اثر آنها به دوش مى کشد، امّا با یک عمل عاقلانه و حساب شده، یا مجاهده شجاعانه، همه آنها را جبران مى نماید. مثلاً در مسیر انقلاب اسلامى که در روزگار خود با آن مواجه بودیم کسانى را دیدیم که در نظام ظالم و جبّار سابق مرتکب گناهان فراوانى شده بودند و به همین دلیل در زندان بودند، امّا هنگام بروز جنگ با دشمنان مملکت، آنها را به خاطر تخصّص هاى نظامى شان به میدان دعوت کردند. آنها نیز با شجاعت و فداکارى بى نظیرى، ضربات مهلکى بر پیکر دشمن وارد ساختند و در این میان برخى شهید شدند، و در هر دو صورت، گذشته خود را جبران نمودند.
در آیات مورد بحث که مى فرماید: وَ یَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ: (متفکّران باایمان، سیّئات خود را با حسنات دفع مى کنند) نیز به همین مطلب اشاره شده است، زیرا انسانِ غیر معصوم، خواه ناخواه گرفتار لغزش هایى مى شود امّا مهم آن است که بعد از آن به فکر جبران باشد، نه تنها آثار اجتماعى گناه را با اعمال خیرش بشوید بلکه آن ظلمتى که از گناه بر قلب و روان آدمى مى نشیند را نیز با «حسنات» پاک کند و به نورانیّت و صفاى فطرى بازگرداند.این کار در لسان قرآن «تکفیر» (پوشاندن) و پاک کردن نامیده مى شود.
البتّه همان گونه که در تفسیر آیات فوق گفتیم، جمله وَ یَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ شاید اشاره به یک فضیلت اخلاقى مهمّ دیگر باشد و آن این است که اولواالالباب بدى دیگران را با بدى پاسخ نمى دهند و به جاى انتقام گرفتن، نیکى مى کنند تا طرف خود شرمنده و شرمسار گردد و به سوى پاکى بازگردد و خویش را اصلاح کند.