بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ

به نام خداوند بخشنده مهربان

1 الم

الم.(1)

2 تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ

این آیات کتاب حکیم است (کتابى پرمحتوا و استوار)!(2)

3 هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ

مایه هدایت و رحمت براى نیکوکاران است.(3)

4 الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ

همان کسانى که نماز را برپا مى دارند، و زکات را مى پردازند و آنها به آخرت یقین دارند. (4)

5 أُولئِکَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

آنان بر طریق هدایت پروردگارشانند، و آنانند رستگاران.(5)

6 وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللّه بِغَیْرِ عِلْم وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ

و بعضى از مردم سخنان بیهوده را مى خرند تا مردم را از روى نادانى، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهى را به استهزا گیرند; براى آنان عذابى خوارکننده است!(6)

7 وَ إِذا تُتْلى عَلَیْهِ آیاتُنا وَلّى مُسْتَکْبِراً کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْها کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْراً فَبَشِّرْهُ بِعَذاب أَلِیم

و هنگامى که آیات ما بر او خوانده شود، با تکبر روى برمى گرداند، چنانچه گویى آن را نشنیده است; گویا اصلاً گوشهایش سنگین است; او را به عذابى دردناک بشارت ده! (7)

8 إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ جَنّاتُ النَّعِیمِ

(ولى) کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند، باغهاى پرنعمت بهشت از آن آنهاست;(8)

9 خالِدِینَ فِیها وَعْدَ اللّه حَقّاً وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

جاودانه در آن خواهند ماند; این وعده حتمى الهى است; و اوست توانا و حکیم.(9)

10 خَلَقَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَد تَرَوْنَها وَ أَلْقى فِی الأَرْضِ رَواسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دابَّة وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْج کَرِیم

(او) آسمانها را بدون ستونى که آن را ببینید آفرید، و در زمین کوه هاى استوارى قرار داد مبادا شما را بلرزاند (و آرامش را از شما بگیرد) و از هر گونه جنبنده اى روى آن منتشر ساخت; و از آسمان آبى نازل کردیم و بوسیله آن در روى زمین انواع گوناگونى از گیاهان پرارزش رویاندیم.(10)

11 هذا خَلْقُ اللّهِ فَأَرُونِی ما ذا خَلَقَ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظّالِمُونَ فِی ضَلال مُبِین

(بگو) این آفرینش خداست; امّا به من نشان دهید (معبودانى) غیر او چه چیز را آفریده اند؟! ولى ستمکاران در گمراهى آشکارند.(11)

12 وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلّهِ وَ مَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ

ما به لقمان حکمت دادیم; (و به او گفتیم:) شکر خدا را به جاى آور. هر کس شکرگزارى کند، تنها به سود خویش شکر مى کند; و آن کس که کفران کند، (زیانى به خدا نمى رساند); چرا که خداوند بى نیاز و ستوده است.(12)

13 وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ یا بُنَیَّ لاتُشْرِکْ بِاللّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ

(به خاطر بیاور) هنگامى را که لقمان به فرزندش ـ در حالى که او را موعظه مى کرد ـ گفت: «پسرم! چیزى را همتاى خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگى است.»(13)

14 وَ وَصَّیْنَا الإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلى وَهْن وَ فِصالُهُ فِی عامَیْنِ أَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ

و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم; مادرش او را با ناتوانى روز افزون حمل کرد و دوران شیرخوارگى او در دوسال پایان مى یابد; (آرى به او توصیه کردم) که براى من و براى پدر و مادرت شکر به جا آور که بازگشت (همه شما) به سوى من است.(14)

15 وَ إِنْ جاهَداکَ عَلى أَنْ تُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

و هر گاه آن دو، تلاش کنند که تو چیزى را همتاى من قرار دهى، که از آن آگاهى ندارى (بلکه مى دانى باطل است)، از ایشان اطاعت مکن، ولى با آن دو، در دنیا بطرز شایسته اى رفتار کن; و از راه کسانى پیروى کن که (توبه کنان) به سوى من آمده اند; سپس بازگشت همه شما به سوى من است و من شما را از آنچه انجام مى دادید، باخبر مى سازم.(15)

16 یا بُنَیَّ إِنَّها إِنْ تَکُ مِثْقالَ حَبَّة مِنْ خَرْدَل فَتَکُنْ فِی صَخْرَة أَوْ فِی السَّماواتِ أَوْ فِی الأَرْضِ یَأْتِ بِهَا اللّهُ إِنَّ اللّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ

پسرم! اگر به اندازه سنگینى دانه خردلى (کار نیک یا بد) باشد، و در دل سنگى یا در (گوشه اى از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خداوند آن را (در قیامت براى حساب) مى آورد; خداوند از اسرار دقیق باخبر و آگاه است.(16)

17 یا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلى ما أَصابَکَ إِنَّ ذالِکَ مِنْ عَزْمِ الأُمُورِ

پسرم! نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهى از منکر کن، و در برابر مصایبى که به تو مى رسد شکیبا باش که این از کارهاى مهمّ است.(17)

18 وَ لاتُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنّاسِ وَ لاتَمْشِ فِی الأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللّهَ لایُحِبُّ کُلَّ مُخْتال فَخُور

(پسرم!) با بى اعتنایى از مردم روى مگردان، و با تکبر و غرور بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبّر فخر فروشى را دوست ندارد.(18)

19 وَ اقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ

(پسرم!) در راه رفتن، اعتدال را رعایت کن; از صداى خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت ترین صداها صداى خران است.(19)

20 أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْم وَ لا هُدىً وَ لا کِتاب مُنِیر

آیا ندیدید خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است مسخّر شما کرده، و نعمتهاى آشکار و پنهان خود را بطور فراوان بر شما ارزانى داشته است؟! ولى بعضى از مردم بدون هیچ دانش و هدایت و کتاب روشنگرى درباره خدا مجادله مى کنند.(20)

21 وَ إِذا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ الشَّیْطانُ یَدْعُوهُمْ إِلى عَذابِ السَّعِیرِ

و هنگامى که به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده پیروى کنید.»، مى گویند: «نه، بلکه ما از چیزى پیروى مى کنیم که پدران خود را بر آن یافتیم.» آیا حتّى اگر شیطان آنان را دعوت به عذاب آتش فروزان کند (باز هم تبعیّت مى کنند)؟!(21)

22 وَ مَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى وَ إِلَى اللّهِ عاقِبَةُ الأُمُورِ

کسى که روى خود را تسلیم خدا کند در حالى که نیکوکار باشد،به محکم ترین دستگیره چنگ زده (و به مطمئن ترین تکیه گاه، تکیه کرده است); و عاقبت همه امور به سوى خداست.(22)

23 وَ مَنْ کَفَرَ فَلایَحْزُنْکَ کُفْرُهُ إِلَیْنا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

و کسى که کافر شود، کفر او تو را غمگین نسازد; بازگشت همه آنان به سوى ماست و ما آنها را از اعمالى که انجام داده اند (و نتایج شوم آن) باخبر خواهیم ساخت; خداوند به آنچه درون سینه هاست آگاه است.(23)

24 نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلاً ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلى عَذاب غَلِیظ

ما اندکى آنها را (از متاع دنیا) بهره مند مى کنیم، سپس آنها را به تحمل عذاب شدیدى وادار مى سازیم!(24)

25 وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لایَعْلَمُونَ

وهر گاه از آنان سؤال کنى: «چه کسى آسمانها وزمین را آفریده است؟» به یقین مى گویند: «خداوند یگانه»، بگو: «الحمدللّه (که خود شما معترفید)!» ولى بیشتر آنان نمى دانند.(25)

26 لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الأَرْضِ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ

آنچه در آسمانها و زمین است فقط از آن خداست، به یقین خداوند بى نیاز و ستوده است. (26)

27 وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الأَرْضِ مِنْ شَجَرَة أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُر ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ

و اگر همه درختان روى زمین قلم شود، و دریا براى آن مرکّب گردد، و هفت دریا به آن افزوده شود، (اینها همه تمام مى شود ولى) کلمات خدا پایان نمى گیرد; خداوند توانا و حکیم است.(27)

28 ما خَلْقُکُمْ وَ لا بَعْثُکُمْ إِلاّ کَنَفْس واحِدَة إِنَّ اللّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ

آفرینش و برانگیختن (و زندگى دوباره) همه شما (براى خداوند) همانند یک فرد بیش نیست; خداوند شنوا و بیناست.(28)

29 أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی إِلى أَجَل مُسَمّىً وَ أَنَّ اللّهَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ

آیا ندیدى که خداوند شب را در روز، و روز را در شب داخل مى کند، و خورشید و ماه را مسخّر ساخته و هر کدام تا سر آمد معیّنى به حرکت خود ادامه مى دهند؟! خداوند به آنچه انجام مى دهید آگاه است.(29)

30 ذالِکَ بِأَنَّ اللّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْباطِلُ وَ أَنَّ اللّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ

این به خاطر آن است که (بدانید) خداوند حق است، و آنچه غیر از او مى خوانند باطل است، و خداوند بلند مرتبه و بزرگ است.(30)

31 أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ إِنَّ فِی ذالِکَ لَآیات لِکُلِّ صَبّار شَکُور

آیا ندیدى کشتیها به برکت نعمت خدا در دریا حرکت مى کنند تا بخشى از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه هایى است براى هر شکیباى شکرگزار.(31)

32 وَ إِذا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمّا نَجّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ ما یَجْحَدُ بِآیاتِنا إِلاّ کُلُّ خَتّار کَفُور

و هنگامى که (در سفر دریا) موجى همچون ابرها آنان را بپوشاند (و بر سرشان سایه افکند)، خدا را با خلوص عقیده مى خوانند; امّا وقتى آنها را به خشکى رساند و نجات داد، بعضى از آنها راه اعتدال (و اخلاص) را پیش مى گیرند (در حالى که بعضى دیگر به شرک باز مى گردند); و آیات ما را هیچ کس جز پیمان شکنان ناسپاس انکار نمى کنند.(32)

33 یا أَیُّهَا النّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ وَ اخْشَوْا یَوْماً لایَجْزِی والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جاز عَنْ والِدِهِ شَیْئاً إِنَّ وَعْدَ اللّهِ حَقٌّ فَلاتَغُرَّنَّکُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا وَ لایَغُرَّنَّکُمْ بِاللّهِ الْغَرُورُ

اى مردم! تقواى الهى پیشه کنید و بترسید از روزى که نه پدرى مجازات فرزندش را پذیرا مى شود، و نه فرزندى چیزى از مجازات پدرش را; به یقین وعده الهى حق است; پس مبادا زندگانى دنیا شما را بفریبد، و مبادا (شیطان) فریبکار شما را نسبت به (کَرَم) خدا بفریبد (و مغرور سازد)!(33)

34 إِنَّ اللّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الأَرْحامِ وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْض تَمُوتُ إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ

آگاهى از (زمان قیام) قیامت مخصوص خداست، و او باران را نازل مى کند، (و از نزول دقیق آن آگاه است) و آنچه را که در رحمها (ى مادران) است مى داند، و هیچ کس نمى داندفردا چه به دست مى آورد، و هیچ کس نمى داند در چه سرزمینى مى میرد؟ به یقین خداوند (نسبت به همه این امور) دانا و آگاه است.(34)