ارتباط مستقیم با مردم، آن هم ارتباطى صمیمانه و واقعى نه تشریفاتى و ظاهرى، از نکات مهمّ دیگرى است که در این فرمان بر آن تکیه شده و به مالک اشتر به عنوان زمامدار آشنا با فرهنگ اسلام چنین دستور مى دهد: «وَاجْعَلْ لِذَوِى الْحاجاتِ مِنْکَ قِسْماً تُفَرِّغُ لَهُمْ فیه شَخْصَکَ وَ تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عامّاً فَتَتَواضَعُ فیه لِلّهِ الَّذى خَلَقَکَ وَ تُقْعِدَ عَنْهُمْ جُنْدَکَ وَ اَعْوانَکَ مِنْ اَحْراسِکَ وَ شُرَطِکَ حَتّى یُکَلِّمَکَ مُتَکَلِّمُهُمْ غَیْرَ مُتَتَعْتِع فَاِنّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ(صلى الله علیه وآله)یَقُولُ فى غَیْرِ مَوْطِن: لَنْ تُقَدَّسَ اُمَّة لایُؤخَذُ لِلضَّعیفِ فیها حَقُّهُ مِنَ الْقَوىِّ غَیْرَ مُتَتَعْتِع»:

«براى ارباب رجوع وقتى مقرّر کن که شخصاً به نیازهاى آنها رسیدگى کنى در یک مجلس عمومى و همگانى که براى آنها تشکیل مى دهى بنشین، و براى خداوندى که تو را آفریده است تواضع کن (درها را بگشا) و مأموران و محافظان و لشکریان را از اطراف خود دور کن، تا هر کس مى خواهد سخنى بگوید بدون ترس و لکنت زبان حرف هاى خود را با تو در میان گذارد; چرا که من این سخن را بارها از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)شنیدم که مى فرمود:ملّتى که حقّ ضعیفان را از زورمندان با صراحت نگیرد هرگز پاک و پاکیزه نمى شود». (2)

تجربه نیز نشان داده ارتباط هاى غیر مستقیم با مردم غالباً سبب گمراهى زمامداران و عدم آگاهى کامل آنها از اوضاع محیط و مخصوصاً عدم دسترسى ضعیفان به حق خود مى شود. به علاوه ارتباط هاى مستقیم، و پیوند محبّت و صمیمیت را در میان حاکمان و توده هاى مردم روز به روز محکم تر مى نماید.

1. همان مدرک.