سؤال 158. محرّم الحرام، به چه معناست؟

جواب: یعنى در این ماه جنگ حرام بوده است و باید آتش بس داده شود. حتّى در جنگ هاى مشروع.(1)

سؤال 159. علت اینکه هریک از شب هاى محرّم را به نام یک نفر از اصحاب امام حسین(علیه السلام) نام گذارى کرده اند چیست؟ چرا عمده عزادارى ها تا دهه اوّل است و بعد از آن کم رنگ مى شود؟

جواب: علّت خاصّى براى چنین کارى وجود ندارد، هدف این است که تمام این بزرگواران به ترتیب، مورد توجّه قرار بگیرند. (در مورد سؤال دوم) با توجّه به اینکه مصائب اهل بیت(علیهم السلام) از آغاز محرّم یا از روز دوم محرّم که وارد کربلا شدند شروع شد و روز به روز کار را بر آنها سخت تر گرفتند، این برنامه در میان شیعه معمول شده است. به علاوه روایتى(2) نقل مى کنند که ائمه(علیهم السلام)نیز این گونه عمل مى فرمودند که مى تواند سنّتى براى شیعیان باشد.

سؤال 160. چرا عزادارى در دهه اوّل محرّم و قبل از شهادت امام حسین و یارانشان با اهمیّت تر از بقیه ایّام محرّم و صفر است؟

جواب: این به خاطر آن است که مقدّمات عاشورا، از همان اوایل محرّم که امام را مجبور به فرود در کربلا کردند شروع مى شود.

سؤال 161. چرا برنامه هاى عزادارى از زمان به شهادت رسیدن امام حسین(علیه السلام)شروع نمى شود؟

جواب: با توجّه به اهمیّت فوق العاده شهادت حضرت سیّدالشّهدا(علیه السلام) و مصائب فوق العاده سنگین که بر آن حضرات و اهل بیتش وارد شد، ده روز عزادارى حضرت زود شروع مى شود. در ضمن جلسات پیش از شهادت، محیط فکرى و اجتماعى را براى شور عاشورا آماده کند.

سؤال 162. آیا بهتر نیست در ایّام عاشورا، عید غدیر و... اعمال وارد شده در آن روز را در همان روزى انجام دهیم که آن واقعه اتفاق افتاده است؟ مثلاً اعمال عاشورا را ما در ایران روز نهم محرّم انجام دهیم; زیرا طبق نظر حضرت عالى که در تعیین روز اوّل ماه قمرى نظریّه اشتراک شب را قبول ندارید، نهم محرّم ایران، مطابق دهم محرّم کربلا است؟

جواب: افق ایران و کربلا تفاوت چندانى ندارد.

سؤال 163. بعضى معتقدند حادثه کربلا در پاییز رخ داده است. چرا ما زمان آن را تغییر مى دهیم؟

جواب: ماه هاى اسلامى ماه هاى قمرى است; یعنى بر محور گردش ماه در برج هاى دوازده گانه دور مى زند، نه بر محور گردش خورشید در برج ها، و لذا زمان واقعى تاریخى آن بر اساس ماه هاى قمرى تعیین مى شود.

سؤال 164. مى دانم عبارت «کل یوم عاشوراء وکل ارض کربلاء» حدیث نیست; اما مى خواستم بدانم از کیست؟

جواب: این عبارت، حدیث نیست; بلکه برگرفته از تاریخ امام حسین(علیه السلام) است.

سؤال 165. روزه گرفتن در تاسوعا و عاشورا چه حکمى دارد؟

جواب: روزه گرفتن در روز عاشورا کراهت دارد.

سؤال 166. حدود بیست سال است که در روستاى ما در دهه دوم محرّم، مجلس عزادارى و تعزیه خوانى به نام عاشوراى دوم برپا مى شود. آیا برگزارى چنین مجلسى به نام عاشوراى دوم اشکال دارد یا خیر؟

جواب: مانعى ندارد.

سؤال 167. در مناطق ما، در فصل تابستان، مردم گاه ده روز، و گاه 5 روز مراسم عزادارى، براى سیّد الشّهد(علیه السلام)برگزار مى کنند. آنها معتقدند; هنگامى که حادثه کربلا رخ داد تابستان بود. بدین جهت ما هر سال علاوه بر محرّم الحرام، در این ایّام نیز مراسم عزادارى برگزار مى کنیم. آیا مى توان این گونه مراسم را به عنوان ورود برگزار کرد؟ یا باید به عنوان رجا انجام شود؟

جواب: این مراسم را مى توان به عنوان عزادارى مطلق، که در هر زمان و هر مکان مطلوبیّت دارد انجام داد.

سؤال 168. چرا فقط امام حسین(علیه السلام) اربعین دارد و براى دیگر امامان(علیهم السلام) اربعین نمى گیرند؟ آیا به خاطر آمدن اسیران است و یا علّت دیگرى دارد؟

جواب: علّت آن نقش بسیار مهمّى بود که شهادت امام حسین(علیه السلام)در بقاء اسلام داشت. به علاوه مصائب آن حضرت، قابل مقایسه با مصائب هیچ یک از معصومین(علیهم السلام) نیست.

1. 4 ماه از ماه هاى قمرى (رجب، ذى القعده، ذى الحجه و محرم) که دین اسلام هرگونه جنگ در آن را حرام شمرده است.
2. امالى شیخ صدوق، ج2، ص 111; بحارالانوار، ج 40، ص 257.