وَالقَولَ بِالعَمَل ـ هماهنگى گفتار با کردار
مسئله دیگر که روى آن تکیه مى کنند ترکیب قول و عمل یا گفتار و رفتار با هم است آدم پرهیزگار قول را با عمل تزئین مى کند، عمل او موافق او است، اگر امر به معروف مى کند، خود عالم به آن معروف مى باشد و اگر نهى از منکر مى کند، خود از آن باز مى ایستد، و مرتکب نمى شود، وعده مى دهد و وفا مى کند، هرگز چیزى نمى گوید که انجام ندهد، و وعده اى نمى دهد که از آن تخلف کند، زیرا مى داند دچار سخط و غضب الهى مى شود، خداوند مى فرماید: (لِمَ تَقُولُونَ مَا لاَ تَفْعَلُونَ - کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لاَ تَفْعَلُونَ):  «چرا مى گوئید آنچه را انجام نمى دهید، بزرگ است نزد خداوند از نظر غضب و سخط اینکه بگوئید آنچه را که انجام نمى دهید».(1) غضب الهى که در عذاب او جلوه مى کند، بسیار ناگوار است.
(فَکُبْکِبُوا فِیهَا هُمْ وَالْغَاوُنَ * وَجُنُودُ إِبْلِیسَ أَجْمَعُونَ):  «آنها و گمراهان به روى در آتش افکنده شوند * و لشکریان ابلیس نیز همگى چنان شوند».(2)
در ذیل این آیه (فَکُبْکِبُوا فِیهَا هُمْ وَالْغَاوُنَ) ابى بصیر از امام باقر(علیه السلام)  نقل مى کند که حضرت فرموند: «هم قومٌ وَصَفُوا عدلا بِاَلسِنَتِهم ثمَّ خالَفُوه الى غیره»: «اینها (که دچار عذاب شده و به رو به آتش مى افتند) کسانى هستند که سخن خوب و حرف حق را با زبانهایشان گفتند، سپس نسبت به غیر در مرحله عمل مخالفت کردند».(3)
ابن ابى الحدید گوید شعرا حوص به این مطلب اشاره دارد که:
وَ اَراک تَفعَلُ ما تَقُول و بعضُهم *** مَذِقُ اللسان یقول ما لا یَفعَلْ
(و مى بینیم تو را که عمل مى کنى آنچه مى گویى، و بعضى از آنها زبان منافقانه دارند و مى گویند آنچه را که انجام نمى دهند).

1. سوره صف، آیه 3.
2. سوره شعراء، آیات 94 و 95.
3. شرح نهج البلاغه خوئى، جلد 12، صفحه 144 ـ بحار، جلد 2، صفحه 35 شبیه به این روایت از امام صادق(علیه السلام) نیز در ذیل همین آیه در همان مدرک بحار آمده است.