امروز در دنیا مذاهب بسیارى وجود دارد که در میان آنها چند مذهب داراى پیروان فراوانى است و اصول عقاید و تعلیمات آن قابل بحث و گفتوگوست.
این مذاهب در حقیقت بر دو قسم است:
1. مذاهب آسمانى که از وحى سرچشمه مى گیرد و بهوسیله پیامبران نشر داده شده است، مانند اسلام و مسیحیّت.
2. مذاهب عقلایى که متّکى به وحى نیست و جنبه بشرى دارد و البتّه مبلّغان آنها مدّعى نبوّت و وحى نبوده اند، مانند مذهب بودایى که حتّى آورنده آن (بودا) مدّعى پیامبرى نبود و خود را تنها یک اصلاح طلب که براى درمان دردهاى بشر آمده، معرّفى مى کرد (شرح این موضوع در جاى خود خواهد آمد).
به هر حال از میان این مذاهب گوناگون که در جهان وجود دارد از پنج مذهب زیر به عنوان مذاهب بزرگ که پیروان هر یک از آنها متجاوز از پانصد میلیون تن است مى توان نام برد ; به این ترتیب:
1. اسلام
2. مسیحیّت
3. هندو
4. کنفسیوسى
5. بودایى
مذهب یهود پیروان بسیار اندکى دارد، ولى از این نظر که ریشه تاریخى خاصّى دارد که آن را به مذاهب بزرگ دیگر پیوند مى دهد و از سوى دیگر امروز با غصب سرزمین فلسطین، پایگاهى در میان کشورهاى اسلامى به وجود آورده، بایسته است مورد مطالعه قرار گیرد.
امّا در درجه اوّل باید به بررسى مسیحیّت کنونى پرداخت، چه اینکه اوّلاً پیروان آن از مذاهب دیگر بیشتر است، ثانیاً انتشار آن فعلاً در ممالک به اصطلاح متمدّن اروپایى و آمریکایى است، ثالثاً از نظر وابستگى و پیوند آن با استعمار و جنبش هاى ضدّ اسلامى، رابعاً از نظر داشتن دستگاه هاى مجهّز تبلیغاتى حتّى در کشورهاى اسلامى، در خور مطالعه و بررسى همه جانبه است.