از کتاب تمام نهج البلاغه استفاده مى شود که این خطبه بخشى از خطبه غراء است که از خطبه هاى عجیب و پر محتواى امام محسوب مى شود و آن را در زمانى بیان فرمود که جنازه اى را تشییع مى کرد، هنگامى که میّت را در لحد گذاردند، کسان او فریاد برداشتند و گریه کردند. امام(علیه السلام) این خطبه را براى حاضران ایراد فرمود.(1)
این خطبه در واقع از دو بخش تشکیل یافته.
در بخش اوّل سخن از سرعت در عمل و استفاده از فرصتهاست، چرا که ممکن است مرگ انسان نابهنگام فرا رسد و فرصتها از دست برود و باب توبه بسته شود.
در بخش دوم دستوراتى براى مبارزه با هواى نفس و چگونگى استفاده از این فرصت زندگى دنیا مى دهد و این خطبه در مجموع نسخه بسیار مفیدى براى رهروان راه سعادت است.
1. شرح خطبه غرّاء مطابق نقل سیّد رضى ذیل خطبه شماره 83 گذشت.