در کتاب مصادر نهج البلاغه مى خوانیم که حجر بن عدى و عمرو بن حمق که از اصحاب معروف على(علیه السلام) بودند (در ایّام صفین) به شامیان دشنام مى دادند، امام آنها را خواست و از این کار نهى فرمود، عرض کردند: اى امیرمؤمنان مگر ما بر حق نیستیم؟ فرمود: آرى! عرض کردند مگر آنها بر باطل نیستند؟ فرمود: آرى! عرض کردند: پس چرا ما را از بدگویى به آنان نهى مى کنى؟ فرمود: من دوست ندارم زبان شما به دشنام آلوده شود و در ادامه، این گفتار را ایراد فرمود و در آن راه بهترى را ارائه داد و آن دعا براى هدایت گمراهان و وحدت مسلمین و خاموش شدن آتش جنگ است.
این سخن نشان مى دهد که امام(علیه السلام) در عین قاطعیّت در برابر دشمن، از خشونتهاى بى مورد که نشانه ضعف شخصیّت است جلوگیرى مى فرمود.
إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ، وَ لَکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ، وَ ذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ، کانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ، وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ، وَ قُلْتُمْ مَکَانَ سَبِّکُمْ إِیَّاهُمْ: اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ، وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا وَ بَیْنِهِمْ، وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلاَلَتِهِمْ، حَتَّى یَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ،وَ یَرْعَوِیَ عَنِ الْغَیِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ.
ترجمه
من دوست ندارم که شما دشنام دهنده باشید; ولى اگر اعمال زشتشان را شرح دهید و احوال آنها را بیان کنید به گفتار صحیح نزدیک تر و براى اتمام حجّت رساتر است. شما باید به جاى دشنام چنین مى گفتید: پروردگارا خون ما و آنها را حفظ کن (و آتش جنگ را خاموش فرما) میان ما و آنها را اصلاح کن و آنان را از گمراهیشان هدایت نما تا کسانى که جاهلند حق را بشناسند و آنها که گمراهند و بر دشمنى با حق اصرار مىورزند از آن دست بردارند و (به راه راست) باز گردند.
