هنگامى که جنایتکاران «بنى امیه»و«بنى مروان» که با چراغ سبز «عثمان» بر بیت المال اسلامى افتادند و آن را به غارت مى بردند «ابوذر» آن مرد شجاع و صریح اللهجه را که اسوه آمران به معروف و ناهیان از منکر بود، مزاحم خطرناکى براى منافع خود دیدند، «عثمان» را وادار کردند که حکم تبعید او را به یکى از بد آب و هواترین مناطق، یعنى منطقه «ربذه» صادر کند.
در این هنگام امام (علیه السلام) از یکسو مى خواهد نامشروع بودن این حکم ظالمانه را اثبات کند و از سوى دیگر، «ابوذر» را دلدارى دهد، تا در روحیه قوى و پرقدرت او خلأى وارد نشود و بتواند امواج مشکلات را از سر بگذراند.
لذا به بدرقه ابوذر رفت، و با استدلال هاى زیبا و روشن و بیانات قوى و تسلّى بخش، او را دلدارى داد و به آینده سعادت بخشى که در انتظار اوست امیدوار ساخت، و در عین حال ورقى دیگر بر اوراق ننگین تاریخ «بنى امیه» و «بنى مروان» افزود.
* * *
یَا أبَا ذَرٍّ، إنَّکَ غَضِبْتَ للهِ، فَارْجُ مَنْ غَضِبْتَ لَهُ. إنَّ الْقَوْمَ خَافُوکَ عَلَى دُنْیَاهُمْ، وَخِفْتَهُمْ عَلَى دِینِکَ، فَاتْرُکْ فِی أَیْدِیهِمْ مَا خَافُوکَ عَلَیْهِ، وَاهْرُبْ مِنهُمْ بِمَا خِفْتَهُمْ عَلَیْهِ; فَمَا أَحْوَجَهُمْ إلَى ما مَنَعْتَهُمْ، وَمَا أَغْنَاکَ عَمَّا مَنَعُوکَ ! وَسَتَعْلَمُ مَنِ الرَّابِحُ غَداً، والاَْکْثَرُ حُسَّداً. وَلَوْ أَنَّ السَّمَاوَاتِ والاَْرْضِینَ کَانَتَا عَلَى عَبْد رَتْقاً، ثُمَّ اتَّقَى اللهَ، لَجَعَلَ اللهُ لَهُ مِنْهُمَا مَخْرَجاً ! لاَ یُوْنِسَنَّکَ إلاَّ الْحَقُّ، وَلاَ یُوحِشَنَّکَ إلاَّ الْبَاطِلُ، فَلَوْ قَبِلْتَ دُنْیَاهُمْ لاََحَبُّوکَ، وَلَوْ قَرَضْتَ مِنْهَا لاََمَّنُوکَ.
ترجمه
«اى ابوذر !» تو به خاطر خدا (بر آنها) غضب کردى پس به آن کس که برایش غضب کردى، امیدوار باش، آن گروه از تو بر دنیایشان ترسیدند و تو از آنها بر دینت ! بنابراین، آنچه را که آنها به خاطر از دست دادنش در وحشتند به خودشان واگذار، و براى آن چه که به خاطر از دست رفتنش مى ترسى، از آنها فرار کن !
چه نیازمندند آنها به آنچه از آن منعشان کردى، و چه بى نیازى از آنچه تو را منع کردند. و به زودى میدانى چه کسى فرداى قیامت سود مى برد و چه کسى (از فزونى رحمت الهى) مورد غبطه واقع مى شود. (بدان) اگر درهاى آسمانها و زمینها به روى بنده اى بسته شده باشد، و او تقواى الهى را پیشه کند خداوند راهى در زمین و آسمان براى او خواهد گشود. (اى ابوذر !) چیزى جز حق مایه آرامش تو نشود. و چیزى غیر از باطل تو را به وحشت نیفکند. اگر تو دنیاى آنها را پذیرفته بودى (و به آنها در نیل به مطامعشان کمک مى کردى) تو را دوست مى داشتند. و اگر سهمى از آن را به خود اختصاص مى دادى (و با آنها کنار مى آمدى) به تو امان مى دادند !
