همه مى دانند زندگى این جهان براى کسى جاودان نیست، با چشم خود کودکان را مى بینند که در مدت کوتاهى، جوان و جوانان پیر و پیران راهى جهان دیگر مى شوند.
صفحات ترحیم روزنامه ها همه شب در مقابل چشمان ماست، هر شب آگهى مرگ عزیزانى را مى بینیم که بستگان و دوستانشان به خاطر آنها به سوگ نشسته اند، مخصوصاً در عصر ما که فاصله مرگ و زندگى از هر زمان کوتاهتر شده است ناگهان هواپیمایى سقوط مى کند و هر قطعه اى از گوشت سرنشینان آن به گوشه اى از کوه و صحرا پرتاب مى شود. حوادث دیگر همه روز در همه جاده ها مرگ و میر مى آفریند، حتى کشته شدگان حوادث وسایل نقلیه شهرهاى بزرگ بیش از کشته شدگان یک جنگ است.
از این گذشته همین زندگى چند روزه آمیخته با انواع درد و رنجهاست، کافى است سرى به بیمارستان ها بزنیم کودکان و جوانان و پیرانى را ببینیم که با انواع بیمارى ها دست به گریبانند و ناله مى کنند. سرى به زندان ها بزنیم و افرادى را که به دلایل مختلف مظالم و ستم ها، اشتباهات و خطاها، هواپرستى ها و خودخواهى ها دربند هستند از نزدیک مشاهده کنیم.
ولى با این حال غالب مردم مى کوشند همه این مسائل را به فراموشى بسپارند و آرامش کاذبى از این طریق به دست آورند. آرامشى که همچون آرامش پرنده اى است که سر خودرا در برف فرو کرده تا صیّاد را نبیند، غافل از این که صیّاد او را مى بیند و به زودى گلوى او را مى فشارد.
امام امیرمؤمنان على (علیه السلام) براى از میان بردن این غفلت و فراموشى مرگبار، در جاى جاى خطبه هاى نهج البلاغه هشدارهاى عجیبى مى دهد و از طرق مختلف افکار خفته را بیدار مى سازد.
گاه مى فرماید : دنیا دار فنا و عناء و غیر و عبر است (سراى نیستى و رنج و دگرگونى و عبرت هاست).
گاه آمیخته بودن زندگى دنیا را با انواع مشکلات یادآور مى شود.
گاه نزدیکى فاصله مرگ و زندگى را به خاطر مى آورد.
گاه به این حقیقت، توجه مى دهد که ساعات عمر بازگشتى ندارد در حالى که مواهب مادى دیگر همه قابل جبران است و به راستى اگر انسان حدّ اقل هفته اى یک بار مرورى بر بعضى از این خطبه ها کند هرگز گرفتار آن غفلت مرگبار نمى شود.
* * *
