و من کلام له علیه السّلام

فى معنى قتلِ عثمان و هو حکم على عثمان و علیه و على النّاس بما فعلوا و براءة له من دمه.

این خطبه تحلیلى است درباره قتل عثمان

در این خطبه، امام (علیه السلام) سخنانى بیان فرموده که موقف عثمان و موقف خود را و نیز موقف مردم را نسبت به کارهایى که در این حادثه کردند، روشن ساخته و خود را به طور کامل از خون عثمان تبرئه کرده است.

1 ـ در مصادر نهج البلاغه آمده که این خطبه، بخشى از نامه اى است که امام (علیه السلام) در ایّام خلافتش مرقوم داشت. و حوادث گوناگونى را که بعد از وفات رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) رخ داد تا زمان نوشتن آن نامه بیان فرمود و دستور داد (جهت توجیه افکار عمومى در این زمینه) براى مردم خوانده شود.
این احتمال نیز داده شده که خطبه هاى 26 ـ 54 ـ 78 نیز بخشهاى دیگرى از این نامه باشد.
درباره سابقه این خطبه، در کتب دیگر، مى نویسد: در کتاب «أنساب الأشراف» با تغییراتى مشابه آن آمده است. (مصادر نهج البلاغه، جلد 1، صفحه 408).
این احتمال نیز داده شده که امیرمؤمنان على (علیه السلام) بخشهاى بالا را به صورت خطبه هاى مختلف بیان فرموده و سپس آنها را در نامه اى گردآورده و دستور داده است که یکجا براى مردم بخوانند تا درباره کُلِّ این حوادث روشن و آگاه شوند.