İmamət və vilayətlə əlaqədar yenə iki fərqli bəhs mövcuddur:
1. Ümumi imamət və vilayət; yə’ni hər bir əsr və dövrdə insanlar arasında Allah tərəfindən bir imam və rəhbər mütləq olmalıdır; istər peyğəmbərlik, istərsə də yalnız imamət məqamına malik olsun.
2. Xüsusi imamət və vilayət; bu ilahi məqam İslam peyğəmbərindən sonra onun canişininə aiddir.
Başqa sözlə, nübüvvət və peyğəmbərlik iki qismə – ümumi və xüsusi peyğəmbərliyə bölündüyü kimi, imamət də iki qismə bölünür.
Qur’ani-kərimdə ümumi imamət və vilayət haqqında bir sıra ayələr mövcuddur. O cümlədən:
إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ
1-Sən yalnız qorxudansan. Hər tayfanın da bir hidayət edəni vardır.[1]
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَکُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ
2-Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun (Onun əmrinə qarşı çıxmayın) və doğru danışanlarla birgə olun.[2]
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ
3-Ey iman gətirənlər! Allaha, Peyğəmbərə və sizlərdən olan əmr sahiblərinə tabe olun.[3]
***
[1] Rə’d” surəsi, ayə: 7.
[2] Bəraət” surəsi, ayə: 119.
[3] Nisa” surəsi, ayə: 59.