کافر با فاسق خیلى فرق دارد; چون اگر کسى مسلمان زاده باشد و از دین اسلام بیرون رود و کافر شود; اوّل، بدن او نجس مى شود، (مثل: سگ و خوک که نجس هستند). در کتاب «شرح لمعه» وقتى مى خواهد نجاسات را بشمارد مى گوید: «کافر واخویه» کافر و دو برادرش نجسند. منظور از دو برادر، سگ و خوک است. دوم; چون مسلمان زاده بوده و کافر شده، قتلش واجب مى شود. سوم; زن در خانه اش حرام مى شودو باید عدّه وفات نگهدارد و بعد برود شوهر کند. چهارم; اموالش به وارثش منتقل مى شود. پنجم; اگر سر حیوانى را ببرد، خوردن گوشت آن حیوان براى مسلمانان حرام است. ششم; اگر فقیر باشد، خمس و زکات به او نمى رسد. هفتم; شهادت او در دادگاه قبول نمى شود.
هشتم; اگر مرد، غسل و کفن و دفن او بر مسلمانان واجب نیست. نهم; نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود. دهم; عذاب او در قیامت ابدى است. و هیچ وقت عذاب او پایان نمى یابد. اما فاسق به کسى مى گویند که مرتکب گناهان کبیره مى شود. مثلا کسى را به ناحق بکشد ، مال مسلمانان را به ناحق بخورد ، رباخوارى یا زنا کند ، شراب بخورد، نماز نخواند ، روزه ماه رمضان را بدون عذر شرعى ترک کند و حج را که بر او واجب شده عمداً ترک کند (و بسیارى از گناهان دیگر). این گونه مردم، در صورتى که منکر نباشند; فاسقند و اگر توبه کنند و دست از گناه بردارند، مال مردم را پس دهند و عبادتى را که ترک کرده اند قضا کنند، و خلاصه با تمام شرایط توبه که در کتابهاى اخلاقى نوشته شده توبه کنند، خداوند توبه آنها را قبول مى کند و از عذاب الهى رها مى شوند و اگر بدون توبه، بمیرد در صورتى که این گونه مردم، در اثر کثرت گناه کافر نمیرند عذاب آنها همیشگى نیست.