در توضیح المسائل حضرت آیت الله العظمى مکارم شیرازى مسئله 114 آمده است: کافر; یعنى کسى که خدا یا پیامبر(صلى الله علیه وآله) را قبول ندارد و یا براى خدا شریک قرار مى دهد و بنابر احتیاط نجس است. (هر چند به یکى از ادیان آسمانى مانند: آیین یهود و نصارى ایمان داشته باشد).
و در مسئله 115 مى گوید: کسى که ضروریات دین اسلام; یعنى چیزهایى را که همه مسلمانان مى دانند (مانند معاد، روز قیامت و واجب بودن نماز، روزه و امثال آن) را منکر شود; (یعنى بگوید، قبول ندارم) چنان چه ضرورى بودن آن را بداند، کافر است. و اگر در ضرورى بودن آن شک دارد کافر نیست. ولى احتیاط مستحب آن است که از او اجتناب شود.
حضرت آیت الله العظمى سیستانى در رساله توضیح المسائل مسئله 107 مى فرماید: هشتم از نجاسات کافر است، یعنى کسى که به خدا و یا به یگانگى او معترف نباشد، و همچنین غلاه; (یعنى آنهایى که یکى از امامان(علیه السلام) را خدا مى خوانند، یا بگویند خدا در آنها حلول کرده است)، و خوارج و نواصب; (یعنى آنهایى که با امامان(علیهم السلام) دشمنى مى نمایند) نجسند و همچنین کسى که نبوّت یا یکى از ضروریات دین; (یعنى چیزى مثل نماز و روزه را که مسلمانان آن را جزء دین اسلام مى دانند، چنان چه بداند آن چیز جزء ضرورى دین است)، منکر شود.(1) (یعنى نجس است).
در رساله تحریرالوسیله حضرت امام خمینى(قدس سره)، آمده است:
«العاشر: الکافر: وهو الذى انتحل غیر الاسلام، او انتحله و جحد ما یعلم من الدین ضروره بحیث یرجع جحوده الى انکار الرساله...; دهم (از نجاسات) کافر است و او کسى است که دین غیر از اسلام دارد، یا دین اسلام را پذیرفته ولى چیزى را که از ضروریات دین اسلام مثل: نماز و روزه است انکار مى کند، به گونه اى که انکارش به انکار رسالت پیامبر(صلى الله علیه وآله) برمى گردد».(2)
در رساله «منهاج الصالحین» حضرت آیت الله العظمى خوئى (رضوان الله تعالى علیه) آمده است:
«العاشر: الکافر: و هو الذى لم ینتحل دینا او انتحل دینا غیرالاسلام و حجد ما یعلم انه من الدین الاسلامى، بحیث رجع حجد الى انکارالرساله نعم انکار المعاد یوجب الکفر مطلقاً...; دهم (از نجاسات) کافر است و او کسى است که براى خود دینى
اختیار نکرده و یا دینى، غیر از دین اسلام دارد و یا اسلام را قبول دارد، اما چیزهایى را که همه مى دانند جزء دین اسلام است (مثل: نماز، روزه و امثال آن) انکار مى کند. بطورى که انکار آن به انکار رسالت پیامبر(صلى الله علیه وآله) برگردد».(3)
این بود فتواى پنج نفر از مراجع بزرگ اسلام و شیعه، که نظر مبارک همه آنها این است که اگر کسى بداند نماز از ضروریات دین اسلام است، و بداند که انکار نماز به انکار نبوت پیغمبر(صلى الله علیه وآله) برمى گردد کافر و نجس است.
شهید محراب آیت الله دستغیب (رضوان الله تعالى علیه) مى گوید: چون وجوب نماز و روزه، از احکام ضرورى اسلام است، پس کسى که از روى انکار نماز نخواند کافر است و از دین اسلام بیرون است. زیرا انکار نماز، انکار رسالت و قبول نداشتن قرآن مجید است و البته چنین کسى کافر است و اگر منکر وجوب نماز نباشد و حق بودن قرآن و رسالت خاتم الانبیاء را قبول داشته باشد و معتقد باشد که نماز از طرف خدا واجب شده، ولکن از روى تنبلى و مسامحه کارى نماز را ترک کند; چنین شخصى فاسق است.(4)

(1). توضیح المسائل حضرت آیت الله سیستانى.
(2). تحریرالوسیله، ج 1، ص 118 .
(3). منهاج الصالحین، آیت الله خویى، در مسائل نجاسات.
(4). گناهان کبیره، ج 2، ص 247.