در حدیثى از رسول الله(صلى الله علیه وآله)مى خوانیم: «هرکس سوره «النّجم» را بخواند خداوند به عدد هریک از کسانى که به پیامبر ایمان آوردند وکسانى که او را انکار کردند ده حسنه به او عطا مى کند».
مسلماً چنین پاداشهاى عظیمى از آنِ کسانى است که تلاوت این سوره را وسیله اى براى اندیشیدن، وسپس عمل، قرار دهند، وتعلیمات مختلف این سوره در زندگى آنها پرتوافکن شود.
(آیه 1) قابل توجه این که سوره پیشین (سوره طور) با کلمه «النُّجُوم» (ستارگان) پایان یافت، واین سوره با کلمه «النَّجْم» (ستاره) آغاز مى شود که خداوند به آن سوگند یاد کرده، مى فرماید: «سوگند به ستاره هنگامى که افول مى کند» (وَالنَّجْمِ اِذا هَوى).
ظاهر آیه آنچنان که اطلاق واژه «النّجم» اقتضا مى کند سوگند به همه ستارگان آسمان است که از نشانه هاى بارز عظمت خداوند، واز اسرار بزرگ جهان آفرینش واز مخلوقات فوق العاده عظیم پروردگار است.
تکیه بر غروب آنها، در حالى که طلوع آنها بیشتر جلب توجه مى کند به خاطر آن است که غروب ستارگان دلیل بر حدوث آنها مى باشد ونیز دلیلى است بر نفى عقیده ستاره پرستان همان گونه که در داستان ابراهیم(ع) آمده است.
(آیه 2) اما ببینیم این سوگند براى چه یاد شده است؟ آیه موردبحث چنین توضیح مى دهد: «که هرگز دوست شما [=محمّد(صلى الله علیه وآله)] منحرف نشده ومقصد را گم نکرده است» (مـا ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَمـا غَوى). او همیشه در مسیر حق گام برمى دارد، ودر گفتار وکردارش کمترین انحرافى نیست.
(آیه 3) سپس براى تأکید این مطلب، واثبات این که آنچه مى گوید از سوى خداست، مى افزاید: «وهرگز از روى هواى نفس سخن نمى گوید» (وَمـا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى).
این تعبیر شبیه استدلالى است براى آنچه در آیه قبل در زمینه نفى ضلالت وغوایت آمده، چرا که سرچشمه گمراهیها غالباً پیروى از هواى نفس است.
(آیه 4) سپس با صراحت تمام مى گوید: «آنچه مى گوید چیزى جز وحى که بر او نازل شده نیست» (اِنْ هُوَ اِلاّ وَحْىٌ یُوحى).
او از خودش چیزى نمى گوید، وقرآن ساخته وپرداخته فکر او نیست، همه از ناحیه خداست، ودلیل این ادعا در خودش نهفته است، بررسى آیات قرآن نیز گواهى مى دهد که هرگز یک انسان هرقدر عالم ومتفکر باشد ـتا چه رسد به انسان درس نخوانده اى که در محیطى مملو از جهل وخرافات پرورش یافتهـ قادر نیست سخنانى چنین پرمحتوا بیاورد که بعد از گذشتن قرنها الهام بخش مغزهاى متفکران است، ومى تواند پایه اى براى ساختن اجتماع صالح، سالم، مؤمن وپیشروگردد.
ضمناً این سخن تنها در مورد آیات قرآن نیست، بلکه به قرینه آیات گذشته سنت پیامبر(صلى الله علیه وآله)را نیز شامل مى شود چرا که این آیه با صراحت مى گوید: او از روى هوى سخن نمى گوید هرچه مى گوید وحى است.
حدیث جالب زیر شاهد دیگرى بر این مدعاست.
«سیوطى» که از دانشمندان معروف اهل سنت است در تفسیر «درالمنثور» چنین نقل مى کند: «روزى رسول خدا(صلى الله علیه وآله)دستور داد درهاى خانه هائى که به داخل مسجد پیامبر(صلى الله علیه وآله)گشوده مى شد (جز در خانه على(علیه السلام)) بسته شود، این امر به مسلمانان گران آمد تا آنجا که «حمزه» عموى پیغمبر(صلى الله علیه وآله)از این کار گله کرد که چگونه در خانه عمویت وابوبکر وعمر وعباس را بستى، اما در خانه پسر عمویت را بازگذاردى؟ (واو را بر دیگران ترجیح دادى).
هنگامى که پیامبر(صلى الله علیه وآله)متوجه شد که این امر بر آنها گران آمده است مردم را به مسجد دعوت فرمود، وخطبه بى نظیرى در تمجید وتوحید خداوند ایراد کرد.
سپس افزود: «اى مردم! من شخصاً درها را نبستم ونگشودم، ومن شما را از مسجد بیرون نکردم، وعلى را ساکن ننمودم (آنچه بود وحى الهى وفرمان خدا بود) سپس این آیات را تلاوت کرد: وَالنَّجْمِ اِذا هَوى... اِنْ هُوَ اِلاّ وَحْىٌ یُوحى».
این حدیث که بیانگر مقام والاى امیرمؤمنان على(علیه السلام) در میان تمام امت اسلامى بعد از شخص پیامبر است، نشان مى دهد که نه تنها گفته هاى پیامبر(صلى الله علیه وآله)بر طبق وحى است بلکه اعمال وکردار او نیز چنین است.
