همان طور که گذشت کار انسانهاى لجوج و خیره سر به جایى مى رسد که با دست خود اسباب نابودى خود را فراهم کرده، و خسر الدنیا و الآخره مى شوند. حضرت على(علیه السلام) در حدیث زیر به این مطلب اشاره کرده و مى فرمایند:
«اللّجاج اکثر الاشیاء مضرّة فی العاجک والآجل; ضرر لجاجت در دنیا و آخرت از همه چیز بیشتر است».(1)
انسان عاقل هنگامى که به اشتباهش پى مى برد باید متوقّف شود و مسیر اشتباه را ادامه ندهد و به راه صحیح بازگردد، نه این که با لجاجت و خیره سرى، کار خطایش را پى گیرى نماید. دولت مردان نیز مراقب این آفت باشند و بیش از حدّ بر آرا و عقاید خود پافشارى نکنند و با رقباى سیاسى خود کنار بیایند و حرفهاى منطقى یکدیگر را بشنوند، تا خداوند متعال نیز با نگاه عفو و گذشت و رحمت و اغماض به آنها بنگرد.
راز گریه هاى شعیب پیامبر(علیه السلام)
بحث اصحاب الایکة را با روایت زیبایى در مورد حضرت شعیب(علیه السلام) به پایان مى بریم. بنابر آنچه علاّمه مجلسى(رحمه الله) در کتاب ارزشمند بحارالانوار نقل کرده، حضرت شعیب پیامبر(علیه السلام) بسیار گریه مى کرد، به حدّى که چشمانش آسیب دید. خداوند رحمان چشمانش را شفا داد. دوباره گریه هاى فراوان آن حضرت شروع شد و آن قدر ادامه یافت که بار دیگر چشمانش آسیب دید. این بار هم خداوند رحیم شفایش داد. این کار براى بار سوم تکرار شد و خدا شفا داد. امّا گویا گریه هاى شعیب پیامبر(علیه السلام)تمامى نداشت، و براى مرتبه چهارم از فرط گریه هاى زیاد چشمانش آسیب دید. خداوند خطاب به حضرت شعیب فرمود: چرا این قدر گریه مى کنى؟! اگر ترس از جهنّم تو را وادار به این کار مى کند، آتش جهنّم را بر تو حرام کردم. و اگر شوق به بهشت باعث این گریه هاى طولانى است، بهشت را بر تو مباح کردم! حضرت شعیب(علیه السلام)عرض کرد: «گریه هاى من نه از ترس جهنّم و نه از شوق بهشت است، بلکه عشق تو در دلم جا کرده، و حبّ تو تمام وجودم را پر نموده، و از عشق و علاقه تو این قدر مى گریم. و تا زمانى که در عالم مکاشفه قلبى، تو را نبینم آرام نمى گیرم!» خداوند متعال به او آرامش داد، و به وى بشارت داد که موساى کلیم اللّه را انیس و مونس او خواهد کرد».(2)
پروردگارا! گوشه اى از این عشق سوزان شعیب پیامبر(علیه السلام) را به همه ما ارزانى بفرما.

(1). میزان الحکمة، باب 3554، ح 18124.
(2). بحارالانوار، ج 12، ص 380، ح 1.