سؤال: چرا به هنگام خبر دادن از کارى که در آینده قرار است انجام شود باید ان شاء الله گفت؟ فلسفه این سنّت چیست؟
جواب: انجام یک کارگاهى نیاز به ده ها مقدّمه دارد که تعداد محدودى از آن در اختیار بشر و بقیّه در اختیار خداوند است و تا او اراده نکند انجام نمى شود. مثلاً براى تولّد فرزند پدر و مادر نقش دارند امّا مقدّمات فراوان دیگرى در ادوار مختلف جنین در طول 9 ماه عمر وى باید مرحله به مرحله سپرى شود و دست
به دست هم دهد تا بچّه اى سالم متولّد گردد، و هیچ یک از این مقدّمات در اختیار انسان نیست. و لذا پدر و مادر نمى توانند پس از انعقاد نطفه به طور قطع و یقین بگویند: «9 ماه دیگر بچّه ما سالم متولّد خواهد شد»، بلکه شایسته است این جمله را همراه با مشیّت الهى کرده و بگویند: «ان شاء الله 9 ماه دیگر متولّد خواهد شد» چرا که بدون مشیّت الهى هیچ کارى به سامان نمى رسد، و إن شاءالله استمداد جستن از لطف خداوند است. به تعبیر دیگر، معناى إن شاءالله آن است که: «خداوندا آنچه از من ساخته بود انجام دادم، بقیّه را تو به لطف و کرامت عنایت کن».
در ضمن شأن نزول آیه فوق اجمالاً چنین است که پیامبر بدون ذکر إن شاءالله به کسانى که پیرامون اصحاب کهف و مانند آن سؤال کرده بودند قول توضیح و جواب داد، و به همین جهت، مدّتى وحى الهى به تأخیر افتاد، تا به پیامبر(صلى الله علیه وآله) در این زمینه هشدار داده شود، و سرمشقى براى همه مردم باشد.(1)

(1). شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، ج 12، ص 386 به بعد مطالعه فرمایید.