در قرآن مجید، پنج بار از حواریون مسیح(علیه السلام) یاد شده، که دو بار، در همین سوره است، این تعبیر، اشاره به دوازده نفر از یاران خاص حضرت مسیح(علیه السلام)است، که نام آنها در انجیل هاى کنونى (انجیل متى و لوقا، باب 6) ذکر شده است.(1)
و به طورى که، قبلاً نیز اشاره کرده ایم، این واژه از ماده «حور» به معنى «شستن و سفید کردن» است، و چون آنها قلبى پاک و روحى باصفا داشتند، و در شستشوى روح و جان خود و دیگران تلاش و کوشش مى کردند، این واژه بر آنها اطلاق شده.
در بعضى از روایات آمده است: حضرت مسیح(علیه السلام) هر یک از آنها را به عنوان نماینده خود به یکى از مناطق مختلف جهان فرستاد، آنها افرادى مخلص، ایثارگر، مجاهد و مبارز بودند، و سخت به مسیح(علیه السلام) عشق مىورزیدند.
ولى، در روایات مسیحیان آمده است که، یکى از آنها به نام «یهوداى اسخریوطى» سرانجام، به مسیح(علیه السلام) خیانت کرد و مطرود شد.
در این زمینه، توضیحات بیشترى ذیل آیه 52 سوره «آل عمران» داده شده است.(2)
در حدیثى آمده است: پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) هنگامى که در «عقبه» با جمعى از اهل «مدینه» که براى بیعت آمده بودند روبرو شد، فرمود: دوازده نفر از خودتان را انتخاب و به من معرفى کنید که اینها نماینده قوم خود باشند، همان گونه که «حواریون» نسبت به «عیسى بن مریم»(علیه السلام) بوده اند(3) و این نیز اهمیت مقام آن بزرگواران را نشان مى دهد.
* * *
خداوندا! ما را توفیق ده، که در این تجارت پرسود که براى اولیایت فراهم کرده اى، شرکت جوئیم و از برکات عظیم آن بهره مند شویم.
پروردگارا! اختلاف و پراکندگى، صفوف مسلمین جهان را در برابر دشمنان، متزلزل ساخته، آنچنان آگاهى و بیدارى مرحمت فرما که همه مسلمین دنیا در صف واحدى چون «بنیان مرصوص» در برابر دشمنان خونخوار گرد
بارالها! آئین تو بى یار و یاور نمى ماند، این افتخار را نصیب ما کن که در زمره آن یار و یاوران باشیم!
آمِیْنَ یا رَبَّ العالَمِیْنَ
پایان سوره صف
دهم / رمضان المبارک / 1406
30 / اردیبهشت / 1365(4)
* * *
1 ـ و دوازده شاگرد خود را طلبیده ایشان را بر ارواح پلید قدرت داد... و نام هاى دوازده رسول این است: اول شمعون معروف به پطرس و برادرش اندریاس * یعقوب بن زبدى و برادرش یوحنا * فیلُّپس و برتولما * توما و متىّ باجگیره * یعقوب بن حلفى و لبىء معروف به تدّى * شمعمون قانوى و یهودا اسخریوطى که او را تسلیم نمود (انجیل متّى، باب 10، شماره 1، صفحه 15).
و در انجیل لوقا:
و چون روز شد شاگردان خود را پیش طلبیده، دوازده نفر از ایشان را انتخاب کرد، ایشان را نیز رسول خواند یعنى شمعمون که او را پطرس نیز نام نهاد و برادرش اندریاس * یعقوب و یوحنا * فیلُّپس و برتولما * متّى و توما * یعقوب بن حلفى و شمعون معروف بغیور یهودا برادر یعقوب و یهوداى اسخریوطى که تسلیم کننده وى بود (انجیل لوقا، باب 6، شماره هاى 13 تا 17) «عهد جدید»، صفحه 98.
2 ـ تفسیر «نمونه»، جلد 2، صفحه 426.
3 ـ «درّ المنثور»، جلد 6، صفحه 214.آیند.
4 ـ تصحیح: 24 / 1 / 1383.
