کشاورزى را در نظر بگیرید که مشغول بذرافشانى است، قسمتى از این بذرها را ممکن است به روى سنگ ها بریزد، مسلماً هرگز بارور نخواهد شد.
قسمت دیگرى را روى قشرهاى نازک خاک مى ریزد که سنگ هاى سخت را پوشانده اند، در اینجا بذرها جوانه اى مى زنند، اما چون محل کافى براى پیشرفت ریشه ها موجود نیست، به زودى مى خشکند و از بین مى روند.
و قسمت دیگرى را روى خاک هائى مى ریزد که عمق زیادى دارد، ولى در لابلاى آن بذرها، علف هرزه هاى مزاحم موجود است، این بذرها نمو مى کند و ریشه مى دواند، ولى به زودى خارها و علف هرزه ها بر آنها مى پیچد و آنها را خفه مى کند.
از همه این بذرها خوشبخت تر، بذرهائى است که در میان خاک هاى عمیق و بدون مزاحم قرار گیرند، چیزى نمى گذرد، جوانه مى زنند، شاخ و برگ مى آورند، تنومند و پر بار مى شوند.
سخنان حق، که از دهان انبیاء و فرستادگان الهى و جانشینان معصوم آنها خارج مى شود، همانند این بذرها است، دل هائى که چون سنگ خارا است، هرگز آن را نمى پذیرد، و دل هائى که نرمش ضعیف و کمى دارد، موقتاً مى پذیرد، سپس آن را بیرون مى افکند، و دل هائى که آماده پذیرش است اما خارهاى هوا و هوس و شهوات و صفات رذیله در آن روئیده، تأثیر آن را خنثى مى کند.
تنها دل هائى سخنان این پیشوایان بزرگ را مى پذیرد و پرورش مى دهد و بارور مى کند، که هم روح حق جوئى و حق طلبى بر آن حاکم است، و هم از این صفات بد خالى است، و آن دل هاى مؤمنان است، آرى، وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِینَ: «پند و اندرز ده که مؤمنان را فایده مى بخشد».

* * *