نه فقط در آیات مورد بحث، «سکرات موت» به عنوان «حق» معرفى شده، بلکه، در آیات متعدد دیگر، روى حق بودن مرگ تکیه شده، در آیه 99 سوره «حجر» مى خوانیم: وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ: «و پروردگارت را عبادت کن تا یقین (مرگ) تو فرا رسد»! (در سوره «مدثر»، آیه 47 نیز تعبیرى شبیه آن دیده مى شود).
اینها همه به خاطر آن است که انسان هر چیز را انکار کند، نمى تواند این واقعیت را منکر شود که سرانجام، مرگ دَرِ خانه همه ما را مى کوبد، و همه را با خود مى برد.
توجه به حقانیت مرگ، هشدارى است براى همه انسان ها که بیشتر و بهتر بیندیشند، و از راهى که در پیش دارند با خبر شوند، و خود را براى آن آماده سازند.
جالب این که، در حدیثى آمده است: «مردى نزد «عمر» آمد، گفت: من فتنه را دوست دارم! و از حق بیزارم! و به چیزى گواهى مى دهم که هرگز ندیده ام! «عمر» او را به زندان افکند، این سخن به گوش على(علیه السلام) رسید، فرمود: اى «عمر»! زندان کردن این مرد ظلم است و تو مرتکب ستم شدى، گفت: چرا؟ فرمود: زیرا او مال و فرزند خود را دوست مى دارد، که خدا در یکى از آیات قرآن از آن تعبیر به «فتنه» کرده است: إِنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ،(1) او از مرگ بیزار است و در قرآن از آن تعبیر به «حق» شده:وَ جاءَتْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ،(2) او شهادت به یکتائى خداوندى مى دهد که هرگز او را ندیده است، در اینجا «عمر» گفت: لَوْ لا عَلِىٌّ لَهَلَکَ عُمَرُ: «اگر على(علیه السلام) نبود، عمر هلاک مى شد».(3)

* * *

1 ـ تغابن، آیه 15.
2 ـ ق، آیه 19.
3 ـ تفسیر «روح البیان»، جلد 9، صفحه 118.