هدایت به راه راست

SiteTitle

صفحه کاربران ویژه - خروج
ورود کاربران ورود کاربران

LoginToSite

SecurityWord:

Username:

Password:

LoginComment LoginComment2 LoginComment3 .
SortBy
 
تفسیر نمونه جلد 03
سوره نساء / آیه 66 - 68 سوره نساء / آیه 69 - 70


در اینجا براى تکمیل بحث گذشته، درباره کسانى که از داورى هاى عادلانه پیامبر(صلى الله علیه وآله) گاهى احساس ناراحتى مى کردند، اشاره به پاره اى از تکالیف طاقت فرساى امم پیشین کرده که:
ما تکلیف شاق و مشکلى بر دوش اینها نگذاشتیم، اگر همانند بعضى از امم پیشین (مانند یهود که پس از بت پرستى و گوساله پرستى به آنها دستور داده شد: یکدیگر را به کفاره این گناه بزرگ به قتل برسانند، و یا از وطن مورد علاقه خود بیرون روند) به اینها نیز چنین دستور سنگین و سختى را مى دادیم، چگونه در برابر انجام آن طاقت مى آوردند، اینها که درباره آبیارى کردن یک نخلستان و داورى پیامبر(صلى الله علیه وآله) نسبت به آن، تسلیم نیستند، چگونه مى توانند از عهده آزمایش هاى دیگر در آیند، مى فرماید: «ما اگر به آنها دستور مى دادیم یکدیگر را بکشید، یا از آبادى هاى خود خارج شوید، جز عده کمى آن را انجام نمى دادند» (وَ لَوْ أَنّا کَتَبْنا عَلَیْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِنْ دِیارِکُمْ ما فَعَلُوهُ إِلاّ قَلیلٌ مِنْهُمْ).
مسلماً اگر چنان دستورى به آنها مى دادیم که یکدیگر را بکشید، یا از وطن خود خارج شوید، تنها عده کمى از آنها آن را انجام مى دادند.
به گفته بعضى از مفسران، مسأله «تن در دادن به کشته شدن» و «خارج شدن از وطن»، از جهاتى شبیه به یکدیگرند; زیرا بدن، وطن روح آدمى است، همان طور که وطن، همانند جسم انسان است، هم ترک وطن جسم، کار مشکلى است و هم چشم پوشى از وطنى که زادگاه و جایگاه انسان است.
سپس مى فرماید: «اگر آنها اندرزهاى خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله) را به کار بندند، هم به سودشان است، و هم باعث تقویت ایمان آنها است» (وَ لَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا ما یُوعَظُونَ بِهِ لَکانَ خَیْراً لَهُمْ وَ أَشَدَّ تَثْبیتاً).
جالب توجه این که: در این آیه، از فرمان ها و احکام الهى تعبیر به موعظه و اندرز شده است، اشاره به این که احکام مزبور چیزى نیست که به سود فرمان دهنده (خداوند) بوده باشد، بلکه در حقیقت اندرزهائى است که به نفع موعظه شونده است، و لذا بلافاصله مى فرماید: این اطاعت هم به سود شما است و هم موجب تقویت ایمان شما مى گردد.
به این نکته نیز باید توجه داشت که در پایان مى گوید: هر قدر انسان در مسیر اطاعت فرمان خدا گام بردارد ثبات و استقامت او بیشتر مى شود، در واقع اطاعت فرمان، یک نوع ورزش روحى براى انسان است که ادامه و تکرار آن همانند ورزش هاى جسمانى، روز به روز قوت، قدرت، ثبات و استحکام بیشترى مى آفریند، و تدریجاً انسان به جائى مى رسد که هیچ قدرتى نمى تواند بر نیروى ایمان او غلبه کند و او را بفریبد.


* * *

در آیه بعد سومین فایده تسلیم و اطاعت در برابر خدا را بیان کرده، مى فرماید: «در این هنگام (علاوه بر آنچه گفته شد) پاداش عظیمى نیز به آنها خواهیم داد» (وَ إِذاً لآَتَیْناهُمْ مِنْ لَدُنّا أَجْراً عَظیماً).


* * *

و در آخرین آیه از آیات فوق، به چهارمین نتیجه اشاره کرده مى فرماید: «و مسلماً آنها را به راه راست هدایت کردیم» (وَ لَهَدَیْناهُمْ صِراطاً مُسْتَقیماً).
روشن است منظور از این هدایت، راهنمائى به اصل دین و آئین نیست، بلکه الطاف تازه اى است که از طرف خداوند به صورت هدایت ثانوى و به عنوان پاداش، به این گونه افراد شایسته داده مى شود، و مانند چیزى است که در آیه 17 سوره «محمّد»(صلى الله علیه وآله) به آن اشاره شده است، که مى فرماید: وَ الَّذِیْنَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدىً: «کسانى که در راه هدایت گام بردارند، خداوند بر هدایت آنها مى افزاید».
در روایتى نقل شده: هنگامى که آیه «وَ لَوْ أَنّا کَتَبْنا عَلَیْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ...» نازل گردید، یکى از مسلمانان با ایمان گفت: به خدا سوگند اگر چنین دستورهاى سنگینى از طرف خدا به ما داده مى شد، حتماً انجام مى دادیم، ولى شکر خدا را که از چنین دستورى معاف شده ایم، این سخن به پیامبر(صلى الله علیه وآله) رسید، فرمود: اِنَّ مِنْ أُمَّتِى لَرِجالاً اَلْاِیمانُ أَثْبَتُ فِى قُلُوبِهِمْ مِنَ الْجِبالِ الرَّواسِىَ: «بعضى از پیروان من چنانند که، ایمان در دل هاى آنها پابرجاتر است از کوه هاى محکم و استوار»!(1)


* * *


1 ـ تفسیر «فى ظلال القرآن»، جلد 2، صفحه 428، ذیل آیه مورد بحث ـ «بحار الانوار»، جلد 22، صفحه 20 ـ «کنز العمال» متقى هندى، جلد 12، صفحه 182، حدیث 34573، مؤسسة الرسالة بیروت ـ «مجمع البیان»، ذیل آیه مورد بحث ـ «درّ المنثور»، جلد 2، صفحه 181، دار المعرفة، طبع اول، 1365 هـ ق.
سوره نساء / آیه 66 - 68 سوره نساء / آیه 69 - 70
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma