در این که پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) قبل از بعثت، هرگز براى بت سجده نکرد و از خط توحید منحرف نشد، شکى نیست، و تاریخ زندگى او نیز به خوبى این معنى را منعکس مى کند، اما در این که بر کدام آئین بوده؟ در میان علما گفتگو است:
بعضى او را پیرو آئین مسیح(علیه السلام) مى دانند، چرا که قبل از بعثت پیامبر(صلى الله علیه وآله)آئین رسمى و غیر منسوخ آئین او بوده است.
بعضى دیگر، او را پیرو آئین ابراهیم(علیه السلام) مى دانند، چرا که «شیخ الانبیاء» و پدر پیامبران است و در بعضى از آیات قرآن آئین اسلام به عنوان «آئین ابراهیم» معرفى شده: «مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْراهِیمَ».(1)
بعضى نیز، اظهار بى اطلاعى کرده و گفته اند: مى دانیم آئینى داشته، اما کدام آئین؟ بر ما روشن نیست!
گر چه هر یک از این اقوال وجهى دارد، اما هیچ کدام مسلّم نیست، و مناسب تر از اینها قول چهارمى است و آن این که: پیامبر(صلى الله علیه وآله) شخصاً برنامه خاصى از سوى خداوند داشته که بر طبق آن عمل مى کرده، و در حقیقت آئین مخصوص خودش بوده، تا زمانى که اسلام بر او نازل گشت.
شاهد این سخن، حدیثى است که در «نهج البلاغه» آمده، و در بالا ذکر کردیم که مى گوید: «خداوند از آن زمان که رسول خد(صلى الله علیه وآله)ا از شیر باز گرفته شد، بزرگ ترین فرشته اش را قرین وى ساخت، تا شب و روز او را به راه هاى مکارم، و طرق اخلاق نیک سوق دهد».
مأموریت چنین فرشته اى، دلیل بر وجود یک برنامه اختصاصى است.
شاهد دیگر این که: در هیچ تاریخى نقل نشده است که پیغمبر اسلام(صلى الله علیه وآله) در معابد «یهود» یا «نصارى» یا مذهب دیگر مشغول عبادت شده باشد، نه در کنار کفار در بتخانه بود، و نه در کنار اهل کتاب در معابد آنان، در عین حال پیوسته خط و طریق توحید را ادامه مى داد، و به اصول اخلاق و عبادت الهى، سخت پایبند بود.
روایات متعددى نیز، ـ طبق نقل «علامه مجلسى» در «بحار الانوار» ـ در منابع اسلامى آمده است که، پیامبر(صلى الله علیه وآله) از آغاز عمرش مؤید به «روح القدس» بود و با چنین تأییدى، مسلماً بر اساس الهام «روح القدس» عمل مى کرد.(2)
«علامه مجلسى» شخصاً معتقد است: پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) قبل از مقام رسالت  داراى مقام نبوت بوده، گاه فرشتگان با او سخن مى گفتند، و صداى آنها را مى شنید، و گاه در رؤیاى صادقه به او الهام الهى مى شد، و بعد از چهل سال، به مقام رسالت رسید، و قرآن و اسلام رسماً بر او نازل شد، او شش دلیل بر این معنى ذکر مى کند که بعضى از آنها با آنچه در بالا آوردیم هماهنگ است (توضیح بیشتر را مى توانید در جلد 18 بحار الانوار صفحه 277 به بعد مطالعه کنید).

* * *

1 ـ حج، آیه 78.
2 ـ «بحار الانوار»، جلد 18، صفحه 288.