در جدال حق، هدف، تحقیر طرف، و اثبات تفوق و پیروزى بر او نیست، بلکه، هدف، نفوذ در افکار و اعماق روح او است، به همین دلیل، روش «مجادله به احسن» با «جدال باطل» در همه چیز متفاوت است.
در اینجا، شخص جدالگر براى نفوذ معنوى در طرف، از وسائل زیر باید استفاده کند، که در قرآن مجید، اشارات جالبى به آنها شده است:
1 ـ نباید اصرار داشته باشد که مطلب حق را، به عنوان گفته او بپذیرد، بلکه،  اگر بتواند، چنان کند که طرف مقابل آن مطلب را نتیجه فکر خود بیندیشد بسیار مؤثرتر خواهد بود، و به تعبیر دیگر، طرف فکر کند، این اندیشه از درون وجود خودش جوشیده، و فرزند روح او است تا به آن علاقه مند شود!.
سرّ این که، قرآن مجید، بسیارى از حقایق مهم را از توحید و نفى شرک گرفته، تا مسائل دیگر در لباس استفهام در مى آورد و مثلاً بعد از ذکر دلائل توحید مى گوید: أَ إِلهٌ مَعَ اللّهِ: «آیا معبودى با خدا همراه است»؟ شاید همین امر باشد.
2 ـ از هر چیزى که حس لجاجت طرف مقابل را برمى انگیزد، باید خوددارى نمود، قرآن مجید، مى گوید: وَ لاتَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ: «معبودهائى را که غیر از خدا مى خوانند ناسزا و دشنام نگوئید» مبادا آنها روى دنده لجاجت بیفتند، و به خداوند بزرگ اهانت کنند.
3 ـ در بحثها باید در مقابل هر کس، و هر گروه، نهایت انصاف را رعایت کرد تا طرف حس کند، گوینده به راستى در صدد روشن کردن واقعیات است، فى المثل هنگامى که قرآن، سخن از زیانهاى شراب و قمار مى گوید، منافع جزئى مادى و اقتصادى آن را که براى گروهى حاصل مى شود، نادیده نمى گیرد، مى فرماید: قُلْ فِیْهِما إِثْمٌ کَبِیرٌ وَ مَنافِعُ لِلْنّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما: «بگو در شراب و قمار گناه عظیمى است و منافع جزئى براى مردم، اما گناه آنها از سودشان بیشتر است».
این طرز سخن، مسلماً در شنونده تاثیر عمیق ترى مى بخشد.
4 ـ باید در برابر بدیها و کینه توزیها، مقابله به مثل نکند، بلکه طریق محبت و رأفت و گذشت را، پیش گیرد، که این «مقابله به ضد» در این گونه موارد تأثیر فوق العاده اى در نرم کردن قلب دشمنان لجوج دارد، چنان که قرآن مجید  مى گوید: إِدْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَیْنَکَ وَ بَیْنَه عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ: «با روشى که نیکوتر است (بدیها را) دفع کن، در این حال کسى که میان تو و او دشمنى است آنچنان نرم مى شود که گوئى دوست گرم و صمیمى است»!.
خلاصه، هر گاه گفتگوهاى پیامبران را با دشمنان جبّار و سرسخت، که در قرآن منعکس است، و گفتگوهاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و ائمه معصومین(علیهم السلام) را در برخورد با دشمنان، به هنگام بحثهاى عقیدتى، دقیقاً بررسى کنیم، درسهائى آموزنده، در این زمینه مى یابیم، که بیانگر دقیق ترین مسائل روانى است که راه نفوذ در دیگران را صاف و هموار مى سازد.
مخصوصاً مرحوم «علامه مجلسى» حدیث مفصلى، از پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) در این زمینه نقل مى کند که، ضمن آن مناظره طولانى پیامبر(صلى الله علیه وآله) با پنج گروه یهود و نصارى و دهریین و ثنویین (دوگانه پرستان) و مشرکان عرب، مطرح شده که با لحنى جذاب و گیرا، آنها را به قبول و تسلیم وامى دارد، مناظره آموزنده اى که مى تواند الگوئى براى مناظرات ما بوده باشد.

* * *