از مسائل فوق العاده حساسى که در ماجراى «ابلیس» و رانده شدن او از درگاه خدا، جلب توجه مى کند، تأثیر عامل خودخواهى و غرور در سقوط و بدبختى انسان است، به طورى که مى توان گفت: مهم ترین و خطرناک ترین عامل انحراف همین عامل است.
همین بود که، شش هزار سال عبادت را در یک لحظه به نابودى کشانید، و همین بود که موجودى را که هم ردیف فرشتگان بزرگ آسمان بود، به پست ترین درکات شقاوت تنزل داد، و مستحق لعن ابدى خداوند نمود.
خودخواهى و غرور، به انسان اجازه نمى دهد، چهره حقیقت را آن چنان که هست ببیند.
خودخواهى، سرچشمه حسادت، و حسادت سرچشمه کینه توزى، و کینه توزى عامل خونریزى و جنایات دیگر است.
خودخواهى، انسان را به ادامه خطا و اشتباه وامى دارد، و به هنگام وجود عوامل بیدارکننده، همه را خنثى مى کند.
خودخواهى و لجاجت، فرصت توبه و جبران را از دست انسان مى گیرد، و درهاى نجات را به روى او مى بندد، خلاصه، هر چه درباره خطر این صفت زشت و نکوهیده گفته شود کم است.
و چه زیبا فرمود امیرمؤمنان على(علیه السلام): فَعَدُوُّ اللَّهِ إِمَامُ الْمُتَعَصِّبِینَ وَ سَلَفُ الْمُسْتَکْبِرِینَ الَّذِی وَضَعَ أَسَاسَ الْعَصَبِیَّةِ وَ نَازَعَ اللَّهَ رِدَاءَ الْجَبْرِیَّةِ وَ ادَّرَعَ لِبَاسَ التَّعَزُّزِ وَ خَلَعَ قِنَاعَ التَّذَلُّلِ أَ لَا تَرَوْنَ کَیْفَ صَغَّرَهُ اللَّهُ بِتَکَبُّرِهِ وَ وَضَعَهُ بِتَرَفُّعِهِ فَجَعَلَهُ فِی الدُّنْیَا مَدْحُوراً وَ أَعَدَّ لَهُ فِی الْآخِرَةِ سَعِیراً:
«این دشمن خدا شیطان، پیشواى متعصبان و سلف مستکبران است که اساس تعصب، تکبر و خودخواهى را پى ریزى کرد، و با خداوند در مقام جبروتیش به ستیز و منازعه برخاست، لباس خود بزرگ بینى، بر تن پوشانید، و پوشش تواضع و فروتنى را کنار گذاشت.
آیا نمى بینید چگونه خداوند، او را به خاطر تکبرش کوچک کرد؟ و بر اثر بلندپروازیش، پست و خوار گردانید؟ در دنیا مطرودش ساخت، و در آخرت آتش سوزان دوزخ را براى او آماده کرده است»!.(1)

1 ـ «نهج البلاغه»، خطبه 192 (خطبه قاصعه).