در آیات فوق، و آیات دیگر قرآن مجید، اشاراتى پر معنى به مخاصمه رهبران و پیروان گمراه در روز قیامت یا در جهنم آمده است.
این، هشدارى است آموزنده به همه کسانى که عقل و دین خود را در اختیار رهبران گمراه مى گذارند.
در آن روز، گر چه هر کدام سعى مى کنند از دیگرى برائت جویند، و حتى گناه خود را به گردن او بیندازند، ولى، با این حال، هیچ کدام قادر به اثبات بى گناهى خویش نیستند.
در آیات بالا دیدیم که، پیشوایان اغواگر به تابعین خود صریحاً مى گویند: عامل نفوذ ما در شما، همان روح طغیانگرى شما بود (بَلْ کُنْتُمْ قَوْماً طاغِینَ).
این طغیانگرى، زمینه هاى تأثرپذیرى شما را در برابر اغواگرى ما فراهم ساخت، و ما توانستیم انحرافاتى را که داشتیم از این طریق، به شما منتقل کنیم (فَأَغْوَیْناکُمْ إِنّا کُنّا غاوِینَ).
توجه به معنى دقیقِ «اغوا»، که از ماده «غىّ» است مطلب را روشن تر مى سازد; زیرا «غىّ» به گفته «راغب» در «مفردات»، به معنى جهلى است که از اعتقاد فاسد سرچشمه مى گیرد، این پیشوایان گمراه، از حقایق هستى و زندگى بى خبر ماندند، و این جهل و اعتقاد فاسد را به پیروان خود که روح طغیان در برابر فرمان خدا داشتند، منتقل نمودند.
و به همین دلیل، در آنجا اعتراف مى کنند: هم خودشان مستحق عذابند و هم پیروانشان «فَحَقَّ عَلَیْنا قَوْلُ رَبِّنا إِنّا لَذائِقُونَ» مخصوصاً تکیه روى کلمه «ربّ» پر معنى است، یعنى کار انسان به جائى مى رسد که خداوندى که مالک و مربى او است و جز خیر و سعادت او را نمى خواهد، او را مشمول مجازات دردناک خویش قرار مى دهد، و البته این نیز از شئون ربوبیت او است.
به هر حال، آن روز به راستى «یوم الْحسرة» است، روزى است که هم پیشوایان گمراه کننده، و هم پیروان گمراهشان از برنامه هاى خود نادم مى شوند، اما چه فایده که راهى براى بازگشت نیست.