چون نیک و بد همواره در مقایسه با یکدیگر است که معنا پیدا مى کند، پس از ذکر صفات «اولواالالباب» و حق جویان که در آیات گذشته مشروحاً آمد، در آیات مورد بحث بخشى از صفات مفسدان و آنها که اندیشه واقعى خود را از دست داده اند بیان کرده مى گوید: «آنان که عهد الهى را بعد از محکم کردن آن مى شکنند، و پیوندهایى را که خدا دستور به برقرارى آن داده قطع مى کنند، و در روى زمین فساد مى نمایند، لعنت براى آنهاست و بدى (مجازات) سراى آخرت» (وَالَّذِینَ یَنقُضُونَ عَهْدَ اللهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَ یَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِى الْأَرْضِ أُوْلَـئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ).
در حقیقت، تمام مفاسد عقیدتى و علمى آنها در سه جمله خلاصه شده است:
1. شکستن پیمان هاى الهى; که شامل پیمان هاى فطرى، پیمان هاى عقلى و پیمان هاى تشریعى مى شود.
2. قطع رابطه ها; که رابطه با خدا، رابطه با رهبران الهى، رابطه با خلق و رابطه با خویشتن را در بر مى گیرد.
3. آخرین قسمت، که ثمره دو قسمت قبل است، فساد در روى زمین است.
کسى که پیمان با خدا را بشکند و پیوندها را از هر سو ببُرد، آیا کارى جز فساد انجام خواهد داد؟
این کوشش ها از ناحیه این گروه به خاطر رسیدن به مقاصد مادّى، یا حتّى خیالى صورت مى گیرد و به جاى اینکه آنها را به هدف ارزنده اى نزدیک کند دور مى سازد چون لعنت یعنى دورى از رحمت خدا.(1)
جالب اینکه در این آیه و آیه گذشته، «دار» (خانه و سرا) به صورت مطلق آمده، اشاره به اینکه سراى واقعى در حقیقت، سراى آخرت است زیرا هر سراى دیگر «البتّه خلل مى گیرد».
*
در آیه بعد به این موضوع اشاره مى کند که روزى و زیادى و کمى آن، به دست خداست: «خداوند روزى را براى هر کس که بخواهد (و شایسته بداند) وسیع، و براى هر کس که بخواهد (و مصلحت بداند) تنگ قرار مى دهد» (اللهُ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَ یَقْدِرُ).
اشاره به اینکه آنها که به خاطر جلب درآمد بیشتر در روى زمین فساد مى کنند، پیوندهاى خدایى را مى بُرند و عهد الهى را مى شکنند تا درآمد و بهره بیشترى از زندگى مادّى کسب کنند، بدون توجّه به این حقیقت که روزى و کم و زیاد آن به دست خداست.
این جمله علاوه بر این مى تواند پاسخ به پرسشى که صریحاً در آیه ذکر نشده و آن این است که بعد از بیان دو گروه حامیان حقّ و باطل در آیات قبل، این پرسش پیش مى آید که چگونه خداوند همه اینها را از مواهب و روزى هاى خود برخوردار مى سازد؟
آیه مى گوید: روزى و کم و زیاد آن به دست خداست و در هر صورت، متاعى است زودگذر. آنچه باید روى آن حساب کرد همان سراى آخرت و سعادت ابدى است.
به هر حال نکته مهم این است که مشیّت الهى در زمینه روزى ها این نیست که خدا بى حساب و بدون استفاده از اسباب به کسى روزى فراوان دهد، یا روزى او را کم کند، بلکه مشیّت او بر این قرار گرفته است که آن را در لابه لاى اسباب این جهان جستوجو کند که: أَبَى اللهُ أَنْ یَجْرِى الْأُمُورَ إِلاَّ بِأَسْبَابِهَا.
سپس اضافه مى کند: «پیمان شکنان و مفسدان فى الارض، تنها به زندگى دنیاخشنود و خوشحال شدند، در حالى که زندگى دنیا در برابر آخرت، متاع ناچیزى است» (وَ فَرِحُوا بِالْحَیَوةِ الدُّنْیَا وَ مَا الْحَیَوةُ الدُّنْیَا فِى الْآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ).
ذکر «متاع» به صورت نکره، براى بیان ناچیز بودن آن است، همان گونه که در فارسى مى گوییم: فلان موضوع «متاعى» بیش نیست، یعنى متاعى بى ارزش.
 
 

1 . راغب، در مفردات مى گوید: «لعن» به معنى طرد کردن و دور ساختن همراه با خشم است، این کلمه هنگامى که به خدا در آخرت اضافه شود اشاره به عقوبت و کیفر است، و در دنیا به معنى قطع رحمت، و اگر از ناحیه مردم باشد به معنى نفرین است.