جمعى از طرفداران مکتب جبر به جمله اللهُ خَالِقُ کُلِّ شَىْء در آیه مورد بحث براى اثبات مقصود خود استدلال کرده و گفته اند: جمله کُلِّ شَىْء آن چنان وسیع است که اعمال بندگان را نیز شامل مى شود، پس آفریننده کارهاى ما نیز خداست، یعنى ما از خود اختیار نداریم.
این سخن را از دو راه مى توان پاسخ داد: نخست اینکه جمله هاى دیگر این آیه این سخن را کاملاً نفى مى کند، زیرا بت پرستان را به شدّت مورد ملامت قرار مى دهد. اگر واقعاً ما در اعمالمان اختیارى نداریم، توبیخ براى چیست؟ اگر خدا خواسته بت پرست باشد، دیگر چرا او را سرزنش مى کند؟ و چرا براى هدایت و تغییر مسیرش استدلال مى کند؟ اینها همه دلیل بر این است که مردم در انتخاب راه خود آزاد و مختارند.
دو دیگر اینکه خالقیّت بالذّات در همه چیز مخصوص خداست، امّا این منافات با مختار بودن ما در افعالمان ندارد، چون قدرت ما، عقل و شعور ما و حتّى اختیار و آزادى اراده ما، همه از ناحیه اوست; بنابراین از یک نظر، هم او خالق است (نسبت به همه چیز و حتّى افعال ما) و هم ما فاعل مختاریم، و این دو در طول هم است نه در عرض هم. او آفریننده همه وسایل فعل است و ما استفاده کننده از این وسایل در راه خیر یا شرّ.
این درست به آن مى مانَد که کسى کارخانه برق یا تأسیسات لوله کشى آب را آماده ساخته و همه را در اختیار ما قرار داده است، مسلّماً ما هرگونه استفاده اى از آن برق و این آب کنیم، بدون کمک او امکان پذیر نبوده و نیست، ولى با این حال تصمیم نهایى با خود ماست که از این برق، اتاق عمل جرّاحى را براى بیمار مشرف به مرگ روشن سازیم، یا یک مجلس و کانون فساد و آلودگى، یا با آب، رفع عطش تشنه کامى کنیم و گلى پرورش دهیم، یا در پى خانه بیگناهى بریزیم و دیوارش را ویران سازیم.