1. در دومین آیه مورد بحث در ابتدا اشاره به اسرار آفرینش و توحید شده، ولى در پایان آیه مى خوانیم: یُفَصِّلُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ بِلِقَاءِ رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ: «خداوند آیات خویش را براى شما تشریح مى کند تا به قیامت و معاد ایمان بیاورید».
این سؤال پیش مى آید که چه رابطه اى بین مسأله توحید و معاد است که یکى به عنوان نتیجه دیگرى ذکر شده است؟
در پاسخ این پرسش باید به این نکته توجّه کرد که اوّلاً قدرت خداوند بر ایجاد این جهان دلیل بر قدرت او بر اعاده آن است، چنانکه در آیه 29 سوره اعراف مى خوانیم: کَمَا بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ: «همان گونه که شما را در آغاز آفرید بازمى گرداند.»
یا در اواخر سوره یس مى خوانیم: «آیا خدایى که آسمان ها و زمین را آفرید، قدرت ایجاد مثل آن را ندارد؟»
ثانیاً: همان گونه که در بحث هاى معاد گفته ایم، اگر عالم آخرت نباشد، آفرینش دنیا بیهوده خواهد بود، چون این زندگى به تنهایى نمى تواند هدف آفرینش این جهان پهناور باشد. قرآن مجید ضمن آیات مربوط به معاد (سوره واقعه، آیه 62) مى گوید: وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْاُولَى فَلَوْلاَ تَذَکَّرُونَ: «شما که این جهان را دیده اید، چگونه متذکّر نمى شوید که حتماً جهانى پس از آن خواهد بود؟!»(1)
 

1 . براى توضیح بیشتر به کتاب «معاد و جهان پس از مرگ» مراجعه فرمایید.