بعد از ذکر گوشه هائى از زندگى موسى و داود و سلیمان و صالح(علیهم السلام) با اقوامشان، پنجمین پیامبرى که در این سوره به زندگى او اشاره شده است، پیامبر بزرگ خدا حضرت لوط(علیه السلام) است.
این چندمین بار است که قرآن به این موضوع پرداخته، قبلاً در سوره «حجر»، «هود»، «شعراء» و «اعراف» مطالبى در این زمینه آمده است.
این تکرار و مشابه آن به خاطر این است که: قرآن یک کتاب تاریخى نیست که یک بار یک حادثه را کلاً بیان کرده و دیگر به سراغ آن نرود، بلکه یک کتاب تربیت و انسانسازى است، و در مسائل تربیتى گاه شرائط ایجاب مى کند یک حادثه را بارها و بارها یاد آور شوند، از زوایاى مختلف به آن بنگرند و در جهات گوناگون نتیجه گیرى کنند.
به هر حال، زندگى قوم لوط که به انحراف جنسى و همجنس گرائى و عادات زشت و ننگین دیگر در دنیا مشهورند، و همچنین پایان دردناک زندگى آنها، مى تواند تابلوى گویائى براى کسانى که در منجلاب شهوت غوطهورند، بوده باشد، و گسترش این آلودگى در میان انسان ها ایجاب مى کند: این ماجرا بارها خاطر نشان گردد.
در آیات مورد بحث، نخست مى گوید: «لوط را به یاد آور هنگامى که به قومش گفت: آیا شما به سراغ کار بسیار زشت و قبیح مى روید در حالى که (زشتى و نتائج شوم آن را) مى بینید» (وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ).(1)
«فاحشه» چنان که قبلاً هم اشاره کرده ایم به معنى کارهائى است که زشتى و قباحت آن روشن و آشکار است و در اینجا منظور همجنس گرائى و عمل ننگین «لواط» است.
جمله «أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ» اشاره به این است که: شما زشتى و شناعت این عمل و عواقب شوم آن را با چشم خود مى بینید که: چگونه جامعه شما را سر تا پا آلوده کرده، و حتى بچه ها و کودکان شما در امان نیستند; چرا مى بینید باز هم بیدار نمى شوید؟!
و اما این که: بعضى احتمال داده اند: اشاره به این باشد که، در مقابل چشم یکدیگر مرتکب چنین کارى مى شوند با ظاهر عبارت چندان سازگار نیست; چرا که لوط مى خواهد وجدان آنها را بیدار کرده و نداى درونشان را به گوششان برساند، سخن لوط از بصیرت است و دیدن عواقب مرگبار این عمل، و بیدار شدن.

سپس مى افزاید: «آیا شما به جاى زنان به سراغ مردان از روى شهوت مى روید» (أَ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ).
در حقیقت، نخست به عنوان «فاحشه» (کار زشت) از این عمل یاد کرده، سپس آن را روشن تر بیان مى کند تا جاى هیچ ابهامى باقى نماند، و این یکى از فنون بلاغت براى بیان مسائل مهم است.
و براى این که روشن سازد انگیزه این عمل جهالت و نادانى است مى افزاید: «بلکه شما قومى جاهل و نادان هستید» (بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ).
جهل به خداوند، و جهل به هدف آفرینش، و نوامیس خلقت، و جهل به آثار شوم این گناه ننگین، و اگر خودتان خوب بیندیشید، به این حقیقت مى رسید که این عمل تا چه حدّ جاهلانه است. و ذکر این جمله به صورت «استفهامیه» براى این است که: پاسخ را از درون وجدان خود بشنوند تا مؤثرتر باشد.

1 ـ «لوطاً» ممکن است منصوب به فعل «أَرْسَلْنا» باشد که در آیات قبل آمده و یا به فعل مقدرى همچون «أُذْکُر»، ولى احتمال دوم با توجه به جمله «اِذْ قالَ...» مناسب تر به نظر مى رسد.