درباره نخستین آیه مورد بحث، شأن نزول هاى گوناگونى نقل کرده اند:
در بعضى از روایات، مى خوانیم: این آیه در مورد «حنظلة بن أبى عیاش» نازل شده است که مى خواست در همان شب که فرداى آن جنگ «أُحد» در گرفت، عروسى کند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) با اصحاب و یاران مشغول به مشورت درباره  جنگ بود، او نزد پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمد و عرضه داشت: اگر پیامبر(صلى الله علیه وآله) به او اجازه دهد آن شب را نزد همسر خود بماند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) به او اجازه داد.
صبحگاهان به قدرى عجله براى شرکت در برنامه جهاد داشت که موفق به انجام غسل نشد، با همان حال وارد معرکه کارزار گردید، و سرانجام شربت شهادت نوشید.
پیامبر(صلى الله علیه وآله) درباره او فرمود: «فرشتگان را دیدم که «حنظله» را در میان آسمان و زمین غسل مى دهند»!.
لذا بعد از آن به عنوان «غسیل الملائکه» نامیده شد.(1)
در شأن نزول دیگرى مى خوانیم: آیه در داستان جنگ خندق نازل گردید، در آن هنگام که پیامبر(صلى الله علیه وآله) با انبوه مسلمانان با سرعت مشغول کندن خندق در اطراف مدینه بودند، گروهى از منافقین به ظاهر در صف آنها بودند ولى کمتر کار انجام مى دادند، و تا چشم مسلمانان را غافل مى دیدند، بدون اجازه از پیامبر(صلى الله علیه وآله)آهسته به خانه هاى خود مى آمدند.
اما هنگامى که مسلمانان راستین مشکلى پیدا مى کردند، نزد پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمده اجازه مى خواستند و به محض این که کار خود را انجام مى دادند باز مى گشتند و به حفر خندق ادامه مى دادند، تا از این کار خیر و مهم عقب نمانند، آیه فوق گروه اول را مذمت و گروه دوم را ستایش مى کند.(2)

1 ـ تفسیر «على بن ابراهیم»، طبق نقل تفسیر «نور الثقلین»، جلد 3، صفحه 628.
2 ـ تفسیر «فى ظلال»، جلد 6، صفحه 126، ذیل آیات مورد بحث.