بى شک انسان هر قدر بتواند خود را از حب و بغض و خودخواهى و خود دوستى خالى کند، باز ممکن است به طور ناخودآگاه گرفتار این امور بشود، مگر این که: معصوم باشد و بیمه شده از سوى پروردگار.
به همین دلیل، مى گوئیم: قانونگذار حقیقى تنها خدا است; زیرا علاوه بر این که: تمام نیازهاى انسان را با علم بى پایانش مى داند، و بهترین راه رفع این نیازها را مى شناسد، هرگز گرفتار انحراف به خاطر نیازها و حب و بغض ها نمى گردد.
در مقام قضاوت و داورى نیز، عادلانه ترین داورى ها، داورى خدا، پیامبر و امام معصوم است، و بعد از آن، داورى کسانى که راه آنها را مى پویند و شباهتى به آنان دارند.
ولى این بشر خود خواه، تن به این داورى هاى عادلانه نمى دهد، و این قوانین عدالت گستر را نمى پسندد، دنبال قانون، حکومت و قضاوتى مى رود که حرص و طمع و شهوت او را بیشتر اشباع کند، و چه تعبیر جالبى در مورد این گروه در آیات فوق آمده: أُولئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ: «ستمگران واقعى آنها هستند»!.
ضمناً، قرار گرفتن در برابر چنین صحنه هائى محکى است براى سنجش معیار ایمان هر انسان «تا سیه روى شود هر که در او غش باشد»!.
جالب این که: قرآن در جالى دیگر مى گوید: مؤمنان حقیقى نه تنها در ظاهر تسلیم داورى تَوانَد، که در اعماق دل نیز هیچگونه سنگینى و ناراحتى از داورى هاى تو نمى کنند، هر چند ظاهراً به زیانشان باشد: فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتّى یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً:
 «سوگند به پروردگارت آنها ایمان نمى آورند مگر آن زمانى که تو را داور اختلافاتشان قرار دهند، و بعد از صدور حکم تو هیچگونه ناراحتى و سنگینى از نتیجه آن در دل نداشته باشند و در ظاهر و باطن، تسلیم حق گردند».(1)
اما آنها که حکم خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله) را فقط در آنجا که حافظ منافعشان است پذیرا هستند در حقیقت مشرکانى مى باشند که برده و بنده منافع خویشند، هر چند دم از ایمان بزنند و در صفوف مؤمنین باشند!.

1 ـ نساء، آیه 65.