مفسران، براى بخشى از این آیات، دو شأن نزول ذکر کرده اند: نخست این که: یکى از منافقان، با یک مرد یهودى نزاعى داشت، مرد یهودى یک فرد منافق به ظاهر مسلمان را به داورى پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) خواند، اما منافق زیر بار نرفت، و او را به داورى «کعب بن اشرف یهودى»! دعوت کرد (و حتى طبق بعضى از روایات صریحاً گفت: ممکن است «محمّد» در مورد ما عدالت را رعایت نکند!) آیات فوق نازل شد و سخت این گونه اشخاص را مورد سرزنش و مذمت قرار داد.
دیگر این که: میان امیرمؤمنان «على»(علیه السلام) و «عثمان» (یا طبق روایتى میان آن حضرت و «مغیرة بن وائل») بر سر زمینى که از على(علیه السلام) خریدارى کرده بود، و سنگ هائى از آن بیرون آمد، و خریدار مى خواست آن را به عنوان معیوب بودن فسخ کند، اختلافى در گرفت.
 على(علیه السلام) فرمود: میان من و تو رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) داورى کند، اما «حکم بن ابى العاص» که از منافقان بود، به خریدار گفت:
این کار را مکن! چرا که اگر نزد پسر عموى او ـ یعنى پیامبر ـ بروى، مسلماً به نفع او داورى خواهد کرد! آیه فوق نازل شد و او را سخت نکوهش کرد.(1)

1 ـ «مجمع البیان»، جلد 7، صفحه 150، تفسیر «روح المعانى»، تفسیر «تبیان»، تفسیر «قرطبى»، تفسیر «فخر رازى»، جلد 24، صفحه 20، تفسیر «صافى» و تفسیر «نور الثقلین»، جلد 3، صفحه 615 (ذیل آیه مورد بحث، با کمى تفاوت).