در آیات گذشته، بخشى از تهمت هاى ناروائى را که دشمنان نوح(علیه السلام) به او زدند خواندیم ولى، از آیات دیگر قرآن به خوبى استفاده مى شود که: اذیت و آزار این قوم سرکش، تنها منحصر به این امور نبود بلکه با هر وسیله توانستند او را در فشار قرار دادند و آزار کردند، و نوح حداکثر تلاش و کوشش خود را در هدایت و نجات آنها از چنگال شرک و کفر به خرج داد.
هنگامى که از تلاش هاى خود مأیوس شد و جز گروه اندکى ایمان نیاوردند، از خدا تقاضاى کمک کرد چنان که در نخستین آیه مورد بحث چنین مى خوانیم:
«گفت: پروردگارا! مرا در برابر تکذیب هائى که کردند یارى کن» (قالَ رَبِّ انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ). (1)

در اینجا فرمان پروردگار فرا رسید و مقدمات نجات نوح، یاران اندکش و نابودى مشرکان لجوج فراهم شد.
مى فرماید: «ما به نوح وحى فرستادیم که کشتى را در حضور ما و طبق فرمان ما بساز» (فَأَوْحَیْنا إِلَیْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا وَ وَحْیِنا).
تعبیر بِأَعْیُنِنا: «در برابر دیدگان ما» اشاره به این است که: تلاش و کوشش تو در این راه در حضور ما و تحت پوشش حمایت ما است، بنابراین با فکر راحت  و آسوده به راه خود ادامه ده، از هیچ چیز ترس و واهمه نداشته باش.
ضمناً، تعبیر به «وَحْیِنا» نشان مى دهد: نوح(علیه السلام) طرز ساختن کشتى و چگونگى آن را از وحى الهى آموخت، و گر نه چنان چیزى ـ طبق نوشته تواریخ ـ تا آن زمان سابقه نداشت، به همین دلیل نوح(علیه السلام) کشتى را آنچنان متناسب با مقصد و مقصود خود ساخت که هیچ کم و کسرى در آن نبود!
چنین ادامه مى دهد: «هنگامى که فرمان ما فرا رسد، و نشانه اش این است که آب از درون تنور خواهد جوشید، بدان زمان طوفان نزدیک شده است، بلافاصله از تمام انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) انتخاب و در کشتى سوار کن» (فَإِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ فَاسْلُکْ فِیها مِنْ کُلّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ).
«و خانواده و دوستان با ایمانت را بر کشتى سوار نما، مگر آنها که قبلاً وعده هلاکشان داده شده است» (اشاره به همسر نوح و یکى از فرزندانش است) (وَ أَهْلَکَ إِلاّ مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ).
و باز اضافه مى کند: «و دیگر درباره این ستمگران (که هم بر خویش ستم کردند و هم بر دیگران) با من سخنى مگو که آنها همگى غرق خواهند شد، و جاى گفتگو نیست» (وَ لا تُخاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ).
البته، این اخطار به خاطر آن بود که ممکن بود نوح(علیه السلام) تحت تأثیر عواطف انسانى یا عاطفه پدر و فرزندى قرار گیرد، و باز درباره آنها شفاعت کند در حالى که آنها دیگر شایسته شفاعت نبودند.

در آیه بعد، مى فرماید: «هنگامى که تو و همه کسانى که با تو هستند بر کشتى سوار شدى و استقرار یافتى، (سپاس خدا را به خاطر این نعمت بزرگ، به جا آور و) بگو: حمد خدائى را که ما را از قوم ستمگر رهائى بخشید» (فَإِذَا اسْتَوَیْتَ أَنْتَ  وَ مَنْ مَعَکَ عَلَى الْفُلْکِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی نَجّانا مِنَ الْقَوْمِ الظّالِمِینَ).

و بعد از حمد و ستایش خدا در برابر نخستین نعمت بزرگ او، یعنى نجات از چنگال ظالمان، از درگاهش چنین تقاضا کن: «بگو: پروردگارا! مرا در منزلگاهى پر برکت فرود آر، و تو بهترین فرود آورندگانى» (وَ قُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلاً مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِینَ).
واژه «مُنْزِل» ممکن است «اسم مکان» باشد، یعنى بعد از پایان گرفتن طوفان، کشتى ما را در سرزمینى فرود آور که داراى برکات فراوانى باشد و ما بتوانیم با آسودگى خاطر به زندگى خود ادامه دهیم.
و نیز ممکن است «مصدر میمى» باشد، یعنى ما را به طرز شایسته اى فرود آر; چرا که بعد از پایان گرفتن طوفان به هنگام نشستن کشتى بر زمین، خطرات زیادى این سرنشینان را تهدید مى کرد، نبودن جاى مناسب براى زندگى، کمبود غذا، انواع بیمارى ها، نوح(علیه السلام) از خدا مى خواهد که او را به نحوى سالم و شایسته بر زمین فرود آورد.

و بالاخره آخرین آیه مورد بحث، اشاره به مجموع این داستان کرده مى گوید: «در این ماجراى نوح و پیروزیش بر ستمکاران و مجازات این قوم سرکش به شدیدترین وجه، آیات و نشانه هائى براى صاحبان عقل و اندیشه است»! (إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیات).
«و ما به طور مسلّم همگان را آزمایش مى کنیم» (وَ إِنْ کُنّا لَمُبْتَلِینَ).
این جمله، ممکن است اشاره به این باشد که: ما قوم نوح(علیه السلام) را کراراً آزمودیم و هنگامى که از عهده آزمایش ها بر نیامدند هلاکشان کردیم.
و نیز ممکن است اشاره به این باشد که: ما همه انسان ها را در هر عصر و زمان آزمایش مى کنیم و آنچه در آیات فوق گفته شد، مخصوص مردم عصر نوح(علیه السلام) نبود، بلکه در همه اعصار و قرون در اشکال مختلف، آزمایش ها صورت مى گیرد، و در این آزمایش ها آنها که خار راه تکامل بشرند، از سر راه برداشته مى شوند، تا بشریت به سیر تکاملى خود همچنان ادامه دهد.
جالب این که: در آیات فوق، تنها به مسأله ساختن کشتى و سوار شدن نوح و یارانش بر آن اکتفا شده، و اما این که: سرانجام کار گنهکاران به کجا رسید پیرامون آن سخنى به میان نیامده; چرا که با وعده الهى «اِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ» مسلّم مى شود چنین سرنوشتى دامان آنها را گرفته; چرا که وعده اش تخلف ناپذیر است.
ذکر این معنى نیز لازم است که درباره قوم نوح(علیه السلام)، مبارزه آنها با این پیامبر بزرگ و سرنوشت دردناک آنان، ماجراى ساختن کشتى و جوشیدن آب از تنور، وقوع طوفان و غرق فرزند نوح، سخن بسیار است که ما قسمت زیادى از آن را در سوره «هود»، جلد نهم، از صفحه 68 تا صفحه 125 مشروحاً آورده ایم و به خواست خدا بخش دیگرى هم در تفسیر سوره «نوح» خواهد آمد.

1 ـ «باء» در «بِما کَذَّبُونِ» ممکن است «باء سببیه» باشد، یا «مقابله»، و «ما» در «بِما کَذَّبُونِ» ممکن است «مصدریه» باشد یا «موصوله» که معانى آنها با هم تفاوت خواهد داشت، ولى این تفاوت، تفاوت مهمى نیست (دقت کنید).