جالب این که نمى فرماید: چنین کسى از شیطان پیروى مى کند، بلکه مى گوید: از هر شیطان متمردى، و این اشاره به آن است که شیاطین همه یک خط واحد و برنامه مشترک ندارند، بلکه، هر یک براى خود راهى و دامى انتخاب کرده اند، آنچنان این دام ها متنوع است که انسان در تشخیص آنها گم مى شود، مگر آنها که به خاطر ایمان و توکل بر خدا در سایه حمایت او قرار گرفته اند، و مشمول جمله «اِلاّ عِبادِکَ مِنهُمُ الْمُخْلَصِیْن» (1) هستند.
ذکر این نکته نیز لازم است که: تمرد، سرکشى و خالى بودن از خیر و برکت، در مفهوم کلمه شیطان افتاده است ولى در اینجا مخصوصاً کلمه «مرید» (فاقد هر گونه خیر و سعادت بودن) را به عنوان تأکید پشت سر آن ذکر مى کند تا سرنوشت کسانى که از چنین رهبرانى پیروى مى کنند، کاملاً روشن گردد.
* * *