1- چه کسانى در دوزخ مخلّدند؟
در آیات قرآن مجید افراد یا اقوام مختلفى بالخصوص به عنوان افراد مخلّد در آتش نام برده شده اند، از جمله:

1- کافران: اعم از منکران مبدء و معاد یا مشرکان یا تکذیب کنندگان آیات الهى و یا دشمنان خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) یا مرتدان که در آیات مختلف به عنوان کسانى که در دوزخ جاودانه مى مانند ذکر شده اند، از جمله در آیه 116 آل عمران مى خوانیم:
اِنَ الذَّینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِی عَنْهُمْ اَمْوالهُمْ وَ لا اَوْلادُهُمْ مِنْ الله شَیْئاً وَ اُولئِکَ اَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ: «کسانى که کافر شدند هرگز اموال و اولادشان آنها را از خدا بى نیاز نمى کند، آنها اصحاب آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند».(1)
2- منافقان: هرچند ظاهراً در سلک اهل ایمان و در زمره مؤمنان بوده باشند، آنها نیز مخلد در آتش دوزخند، چنانکه در آیه 17 مجادله پس از اشاره به بعضى از اعمال و رفتار آنها مى فرماید: لَنْ تُغْنِی عَنْهُمْ اَمْوالُهُمْ وَ لا اَوْلادُهُمْ شَیْئاً وَ اُولئِکَ اَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ: «اموال و اولاد آنها به هیچوجه آنان را از عذاب الهى حفظ نمى کند آنها اصحاب دوزخند و جاودانه در آن مى مانند».
در آیه 140 سوره نساء مى گوید: (اِنَّ الله جامِعُ المُنافِقینَ وَ الکافِرینَ فی جَهَنَّمَ جَمیعاً): «خداوند منافقان و کافران را همگى در جهنّم جمع مى کند».
3- آنها که غرق گناهند: در آیه 81 بقره تعبیرى درباره گروهى از گنهکاران دیده مى شود که بسیار پرمعناست، مى فرماید: (بَلى مَنْ کَسَبَتْ سَیِّئَةً وَ اَحاطَتْ بِهِ خَطیئَتُهُ فَاُولئِکَ اَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ: «آرى کسانى که تحصیل گناه کنند، و آثار گناه سراسر وجودشان را احاطه نماید، آنها اهل آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند».
قریب به همین معنا در آیه 27 یونس آمده است که مى فرماید: وَالذَّینَ کَسَبُوا السَّیئِاتِ جَزاءُ سَیِّئَة بِمِثْلِها وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ الله مِنْ عاصِم کَاَنَّما اُغْشِیَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللّیْلِ مُظْلِماً اُولئِکَ اَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ: «کسانى که مرتکب گناهان شدند کیفر را به مقدار آن دارند، و ذلت و خوارى آنها را فرا مى گیرد، و هیچ چیز نمى تواند آنها را از (مجازات) الهى نگه دارد، گویى صورتهایشان را پاره هایى از شب ظلمانى پوشانیده، آنها اصحاب آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند».
در اینکه آیا افراد با ایمان به خاطر گناهان کبیره ممکن است عذاب جاودانه داشته باشند یا نه بحث مشروحى داریم که به خواست خدا بعد از تفسیر این آیات مطرح خواهد شد.

(1). آیات فراوان دیگرى نیز در قرآن همین معنا را دنبال مى کند، مانند اعراف 36، که سخن از تکذیب کنندگان آیات الهى مى گوید، و بینه 6 که مشرکان و اهل کتاب را مخلد مى شمرد، و توبه 17 که در آن سخن از خود مشرکان است، و بقره 217 و آل عمران 88 که از خصوص مرتدان سخن مى گوید، و فصّلت 28 که اشاره به خلود اعداء الله در آتش دوزخ مى کند.