2- غذاها و نوشیدنى هاى مرگبار دوزخیان
اشاره
بارها گفته ایم معاد جنبه جسمانى و روحانى هر دو دارد، به همین دلیل کیفرها و پاداش ها نیز دو گانه است، و در این میان از جمله امورى که مى تواند مایه لذّت جسم و یا سبب عذاب آن باشد، مسأله غذاها و نوشیدنى هاست، یک غذاى نامناسب و گلوگیر و ناگوار و بدبو و بد طعم و داغ و سوزان، عذاب دردناکى است، و در مقابل، یک نوشیدنى یا غذاى لذیذ و گوارا، مایه لذت جسم و راحت تن است، حتّى در روح انسان تأثیر مى گذارد، به او نشاط و انبساط مى بخشد، به عکس غذاها و نوشیدنى هاى ناگوار که هم عذاب جسم است، و هم سبب ناراحتى جان.
قرآن مجید براى اینکه بار تربیتى دوزخ را مضاعف سازد، به مجرمان و بدکاران شدیداً هشدار دهد، و آنها را از اعمال زشتشان بر حذر دارد، پرده از روى کیفیّت غذاها و نوشیدنى هاى دوزخیان برداشته و گوشه اى از آن را به نمایش گذارده است.
تعبیراتى که در این زمینه وارد شده به قدرى هولناک و تکان دهنده است که مى تواند هر انسانى را تحت تأثیر قرار دهد.
با این اشاره به قرآن باز مى گردیم و به آیات زیر گوش دل مى سپاریم:
1- (اِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُومِ - طَعامُ الأثِیمِ - کَالمُهْلِ یَغْلِی فِی البُطُونِ - کَغَلْی الحَمیمِ) (دخان 43 - 46).
2- (اَذلِکَ خَیْرٌ نُزُلا اَمْ شَجَرةُ الزَّقُّومِ اِنَّها شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فی اَصْلِ الجَحیم - طَلْعُها کَاَنَّهُ رُؤُسُ الشَّیاطِینِ - فَاِنَّهُمْ لاکِلُونَ مِنْها فَمالِئُونَ مِنْها البُطُونَ)(صافات 62 - 66).
3- (فَلَیْسَ لَهُ الیَوْمَ ههُنا حَمِیمٌ - وَ لا طَعامٌ اِلا مِنْ غِسْلین - لایَأْکُلُهُ اِلا الخاطِئُونَ) (حاقّه 35 - 37).
4- (تَصْلى ناراً حامِیَةً - تُسْقى مِنْ عَیْن آنِیة - لَیْسَ لَهُمْ طَعامٌ اِلا مِنْ ضَریْع - لایُسْمِنُ وَلا یُغْنی مِنْ جُوْع) (غاشیه 4 - 7).
5- (اِنَّاَ اَعْتَدْنا لِلظَّالِمِینَ ناراً اَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها وَ اِنْ یَتْغیثُوا یُغاثُوا بِماء کَالمُهْلِ - یَشْوِی الوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرابُ وَسائَتْ مُرْتَفَقاً) (کهف - 29).
6- (اِنَّ جَهَنَّمَ کانَتْ مِرْصاداً - لِلطَّاغِینَ مَآباً - لابِثِینَ فِیها اَحْقاباً - لایَذُوقُونَ فِیها بَرْداً وَ لا شَراباً - اِلا حَمِیماً وَ غَسَّاقاً) (نبأ 21 - 25).
7- (وَ خابَ کُلُّ جَبَّارِ عَنِید - مِنْ وَرائِهِ جَهَنَّمُ وَیُسْقى مِنْ ماء صَدید - یَتَجَرَّعُهُ وَ لا یَکادُ یُسِیْغُهُ وَ یَأتِیهِ المَوْتُ مِنْ کُلِّ مَکان وَ ما هُوَ بِمیِّت وَ مِنْ وَرائِهِ عَذابٌ غَلِیظٌ) (ابراهیم 15 - 17).(1)

ترجمه:
1- درخت زقوم - غذاى گنهکاران است همانند فلز گداخته در شکم ها مى جوشد - جوششى همچون آب سوزان.
2- آیا این (نعمت هاى جاویدان بهشت) بهتر است یا درخت (نفرت انگیز) زقوم - ما آن را مایه درد و رنج ظالمان قرار دادیم - درختى است که از قعر جهنم مى روید شکوفه آن مانند کله هاى شیاطین است! - آنها (مجرمان) از آن مى خورند و شکم خود را از آن پر مى کنند!.
3- امروز در اینجا یار مهربانى ندارد - و نه طعامى جز از خونابه! - غذایى که جز خطا کاران آن را نمى خورند.
4- و در آتش سوزان وارد مى گردند - از چشمه اى فوق العاده داغ به آنها مى نوشانند - طعامى جز از ضریع (خارخشک تلخ و بدبو) ندارند - غذائى که نه آنها را فربه مى کند و نه گرسنگى را فرو مى نشاند!.
5- ما براى ستمگران آتشى آماده کرده ایم که سراپرده اش آنها را از هر سو احاطه کرده است، و اگر تقاضاى آب کنند آبى براى آنها مى آورند همچون فلز گداخته که صورت ها را بریان مى کند، چه بد نوشیدنى است، و چه بد محل اجتماعى؟.
6- جهنم کمینگاهى است بزرگ! و محل بازگشتى براى طغیانگران! مدت هاى طولانى در آن مى مانند - در آنجا نه چیز خنکى مى چشند و نه نوشیدنى گوارایى - جز آبى سوزان و مایعى از خونابه!.
7- آنها (از خدا) تقاضاى فتح و پیروى کردند، و هر گردنکش منحرفى نومید و نابود شد - و به دنبال او جهنم خواهد بود و از آب بدبوى متعفى نوشانده مى شود - به زحمت جرعه جرعه آن را سر مى کشد و هرگز به میل خود حاضر نیست آن را بیاشامد و مرگ از هر مکانى به سراغ او مى آید، ولى با اینهمه نمى میرد! و به دنبال آن عذاب شدیدى است.

(1). در آیات متعدّد دیگرى تعبیراتى شبیه آیات فوق به چشم مى خورد، از جمله در آیه 13 مزمل، 70 انعام 4، یونس، 57، ص، 46 محمد(صلى الله علیه وآله وسلم) و 52 تا 57 واقعه.