20- کم فروشى
قرآن روى عذاب این گناه بزرگ نیز تأکید خاصى دارد و اهمیت فوق العاده اى براى آن قائل است، یک سوره قرآن به نام «مطففین» (کم فروشان) است، و در آغاز آن سوره مى خوانیم: (وَ یْلٌ لِلْمُطَفِّفینَ... اَلا یَظُنَّ اُولئِکَ اَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ لِیَوم عَظیم... کَلاّ اِنَّ کِتابَ الفُجّارِ لَفِی سِجْین): «واى بر کم فروشان... آیا آنها گمان ندارند بر انگیخته مى شوند در روزى بزرگ؟... چنین نیست که آنها مى پندارند مسلّماً نامه اعمال فاجران در سجّین است» (سوره مطفّفین آیه 1 و 4 و 5 و 7).
بعضى از مفسّران (ویل) را به معناى شدّت عذاب قیامت، و بعضى به معناى وادى مخصوصى در جهنّم دانسته اند.(1)
در حدیثى نیز از امام صادق(علیه السلام) آمده است که فرمود: «خداوند ویل را درباره هیچکس در قرآن نداده مگر اینکه او را کافر نامیده است مى فرماید: فویل للذین کفروا... «ویل براى کافران است».(2)
در حدیثى نیز از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) نقل شده که فرمود: «ویل، وادى مخصوصى است در دوزخ که کافران در آن سقوط مى کنند».(3)
از این تعبیرات استفاده مى شود که کم فروشى در سر حدّ کفر است یا نوعى کفر محسوب مى شود.
البته «ویل» در لغات معناى گسترده اى دارد و مفهوم آن با شرّ، غم و اندوه، هلاکت یا عذاب دردناک مساوى است و آنچه در بالا گفته شد مى تواند مصداقى از آن باشد.
قابل توجه اینکه: الفاظ آیه گرچه مخصوص به کم فروشان و اجناسى که با پیمانه و وزن قابل خرید و فروش است مى باشد، ولى بعید نیست روح آیه وسعت بیشترى داشته باشد و تمام کسانى را که در انجام وظائف الهى و اجتماعى و اخلاقى خود کم و کسر مى گذارند شامل گردد، چرا که هرکس از کار خود کم مى گذارد و از انجام وظیفه مى دزدد در واقع نوعى کم فروش است، و لذا از «عبدالله بن مسعود» صحابى معروف نقل شده که هرکس از نماز کم بگذارد، درباره او همان جارى مى شود که خداوند درباره «مطففین» (کم فروشان) فرموده است.(4)

(1). قرطبى، جلد 10، صفحه 7041.
(2). اصول کافى، جلد 2، ص 32، حدیث 1.
(3). روح المعانى، جلد 30، صفحه 68.
(4). مجمع البیان، جلد 10، صفحه 452.