اشاره:
از تعبیرات مختف قرآن مجید به خوبى استفاده مى شود که باغ هاى بهشتى متعدد و گوناگون است، و با توجه به روایاتى که در تفسیر آیات مربوط به این قسمت آمده روشن مى شود که این اشاره به مراتب و درجات و مقامات بهشتیان است که هر گروهى از آنها طبق شایستگى ها در این باغ هاى بهشتى که هریک از دیگرى برتر و والاتر است جایگزین مى شوند.
مثلا در تفسیر آیات سوره «الرحمن» درباره باغ هاى بهشتى در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم)مى خوانیم: (جَنَتانِ مِنْ ذَهَب لِلمُقربینَ، وَ جَنتانِ مِنْ وَرَق لاِصْحابِ الیمین): «دو باغ بهشتى از طلا براى مقربان و دو باغ بهشتى از نقره براى اصحاب الیمین است».(1)
روشن است که تعبیر به طلا و نقره با توجه به تفاوت مرتبه از این دو بهشت مى باشد.
با این اشاره به آیات قرآن مجید در زمینه تعدد باغ هاى بهشتى باز مى گردیم و به آیات زیر گوش جان مى سپاریم.
1- (قُلْ اَذْلِکَ خَیرٌ اَمْ جَنَّةُ الخُلْدِ التی وُعِدَ المُتْقُونَ کانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصیرا) (فرقان 15).
2- (اُولئِکَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْن تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الأنْهارُ)(کهف 31).
3- (اَمّا الذَینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصالِحاتِ فَلَهُمْ جَنّاتُ المَأوى نُزُلا بِما کانوا یَعْمَلُونَ) (الم سجده 19).
4- (اِنَّ الذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصالِحاتِ کانَتْ لَهُمْ جَنّاتُ الفردوسِ نُزُلا)(کهف 107).
5- (وَ السَّابقونَ السَّابِقُونَ - اُولئِکَ المُقَرَّبُونَ - فی جَنّاتِ النَّعیمِ)(واقعه 10 تا 12).
6- (وَلِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِهِ جَنَّتانِ... ذواتا اَفنان... وَ مِنْ دونِهما جَنَّتانِ... مُدهامّتانِ) (رحمن آیات 46 و 48 و 62 و 64).

ترجمه
1- بگو آیا این بهتر است یا بهشت جاویدان که به پرهیزگاران وعده داده شده؟ بهشتى که پاداش اعمال آنها و قرارگاهشان است.
2- آنها کسانى هستند که بهشت جاودان براى آنان است، باغ هایى از بهشت که نهرها از زیر درختان و قصرهایش جارى است.
3- امّا کسانى که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند باغ هاى بهشت جاویدان از آنها خواهد بود این وسیله پذیرائى (خداوند) از آنهاست، در مقابل اعمالى که انجام مى دادند.
4- امّا کسانى که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند باغ هاى فردوس منزلگاهشان است.
5- سومین گروه، پیشگامان پیشگامند - آنها مقربانند - و در باغ هاى پر نعمت بهشت جاى دارند!.
6- و براى کسى که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشت است، آن دو باغ بهشتى که داراى انواع نعمت ها و درختان پر طراوت است - و پائین تر از آنها دو بهشت دیگر است - هر دو کاملا خرم و سر سبزند.

(1). تفسیر درّالمنثور، جلد 6، صفحه 146.