هشتمین آیه که در دو مورد از سوره مطفّفین وارد شده اشاره به نامه اعمال نیکان و بدان مى کند، و جزئیات بیشترى از آن را فاش مى سازد، نخست درباره نامه اعمال «بدان» مى فرماید: «چنین نیست که آنها (درباره قیامت) مى پندارند، مسلّماً نامه اعمال گنهکاران در «سجّین» است - و تو چه مى دانى که سجّین چیست؟ - نامه اى است رقم زده شده و سرنوشتى است حتمى»! (کَلاّ اِنَّ کِتابَ الْفُجَّارَ لَفِى سِجِّینِ - و ما اَدْراکَ ما سِجِّینٌ - کِتابٌ مَرْقُوْمٌ)
سپس در چند آیه بعد در همان سوره درباره نامه اعمال نیکان مى فرماید: «چنین نیست که آن ها (درباره معاد مى پندارند) نامه اعمال نیکان در «علیین» است ـ و تو چه مى دانى علّیین چیست؟ نامه اى است رقم زده شده و سرنوشتى است قطعى ـ که مقرّبان شاهد آنند» (کَلاَّ إِنَّ کِتَابَ الْاَبْرَارِ لَفِى عِلِّیِّینَ ـ وَمَا أَدْرَاکَ مَا عِلِّیُّونَ ـ کِتَابٌ مَّرْقُومٌ ـ یَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ)
قابل توجّه اینکه در این آیات سخن از «سجّین» و «علیین» است که نامه اعمال نیکان و بدان در آن نگهدارى مى شود، لذا باید دقیقاً معنى این دو واژه روشن شود.
«سجّین» صیغه مبالغه از ماده «سجن» به معناى «زندان» است، و معانى مختلفى در این جا براى آن ذکر کرده اند مانند: دوزخ، یا محل خاصى از دوزخ که نامه بدکاران در آن جا بایگانى مى شود، ولى از همه صحیح تر چنین به نظر مى رسد که «سجّین» کتاب جامعى است که نامه اعمال همه انسان هاى بد به طور مجموعى در آن گردآورى مى شود، و به تعبیر ساده مانند «دفتر کلّ» است که حساب همه طلبکاران و بدهکاران در آن جا جمع است، زیرا همان گونه که سابقاً نیز اشاره کردیم نامه هاى اعمال متعدد است.
و امّا «علیین» جمع «عِلّى» (بر وزن ملّى) در اصل از «علّو» به معناى «بلندى» گرفته شده است، و اشاره به مکان هاى بلند و مرتفع است، و لذا به اشخاصى که ساکن قسمت هاى مرتفع کوه ها هستند اطلاق مى شود و در این جا طبق گفته جمعى از مفسّران به معناى برترین مکان بهشت یا برترین مکان آسمان است.
ولى با مقایسه به آنچه در بالا درباره سجین گفته شد به نظر مى رسد که آن هم به معناى دیوان بزرگى است که نامه اعمال نیکان و پاکان در آن یکجا جمع است، و دیوان و دفترى است بسیار بلند مرتبه و والا مقام و در جوار قرب پروردگار.(1)
* * *

(1). باید توجّه داشت که «علّیین» طبق قاعده جمع مذکّر عاقل است (در حالى که «سجین» مفرد مى باشد) ولى این مانع از آن نخواهد بود که به مکان مرتفع و مقام بلند به خاطر ساکنان بلند مقام آنها اطلاق گردد.