مى دانیم «صوت» نوعى از امواج است که در هوا، آب یا جامدات به وجود مى آید، و آنچه با گوش انسان از این امواج شنیده مى شود صداهایى است که شدّت تواتر امواج آن از بیست مرتبه در ثانیه کمتر، و از بیست هزار بیشتر نباشد، ولى هستند کسانى که امواج شدیدتر از آن را هم مى شنوند، و در میان حیوانات خُفّاش ارتعاشاتى را مى شنود که شدّت تواتر آنها بالغ بر 145 هزار مرتبه در ثانیه است(1)و این که معروف است حیوانات قبل از انسان ها وقوع زلزله ها را درک مى کنند شاید به خاطر همین باشد که آنها امواج صوتى ناشى از آن را که براى انسان قابل درک نیست احساس مى کنند.
این را نیز مى دانیم که امواج شدیدگاه همه چیز را درهم مى کوبد، تأثیر بمبها و مواد منفجره روى بدن انسان ها و ساختمان ها از طریق همین امواج شدید است که از آن تعبیر به «موج انفجار» مى کنند و مى تواند در یک لحظه هرگونه مقاومتى را در هم بشکند و گاه انسان یا ساختمان را به اجزاى بسیار کوچکى همچون پودر تبدیل کند.
بنابراین جاى تعجب نیست که صیحه رستاخیز و «بانگ صور» در مدّتى کوتاه مایه مرگ انسان ها و در هم شکستن کوه ها شود.
جالب این که در نهج البلاغه از امیرمؤمنان على(علیه السلام) آمده است:
«وَ یُنْفَخُ فى الصُّوْرِ فَتَزْهَقُ کُلُّ مُهْجَة وَتَبْکَمُ کُلُّ لَهْجَة وَ تَذِلُّ الشُّمُّ الشَّوامِخُ، وَ الصُّمُّ الرَّواسِخُ فَیَصیرُ صَلْدُها سَراباً رَقْرَقاً، وَ مَعْهَدُها قاعاً سَمْلَقاً ; و در صور دمیده مى شود و به دنبال آن قلب ها از کار مى افتد، زبان ها بند مى آید و کوه هاى بلند و سنگ هاى محکم چنان به هم مى خورد که متلاشى و نرم مى شود، و جاى آن چنان صاف و هموار مى گردد که گویا هرگز کوهى وجود نداشته اشت»!(2)
البتّه اینها درباره «نفخه مرگ» است، و مسلّماً «نفخه حیات» چیزى دیگرى است، فریادى است بیدادگر، حیات انگیز نشاط آور، حرکت آفرین، که اطلاعات ما درباره آن مانند سایر امور مربوط به قیامت بسیار اندک است.
* * *

(1). به کتاب صوت صفحه 57 و نجوم براى همه صفحه 90 مراجعه شود.
(2). نهج البلاغه، خطبه 195.