استقامت و پافشارى مدّعى نبوت و عدم انحراف و تذبذب در عقیده، و از خود گذشتگى و فداکارى او در راه هدفش، یکى دیگر از نشانه هاى صدق گفتار اوست. البته این قرینه مانند بسیارى از قرائن دیگر اگر تنها فرض شود، ممکن است مورد گفتگو قرار گیرد و همیشه جنبه قطعى نداشته باشد.

ولى هنگامى که این قرینه بر سایر قرائن ضمیمه شود به خوبى مقصود را اثبات مى کند.

در هیچ یک از تواریخ دیده نشده که پیامبر اسلام در جائى عقب نشینى کرده باشد یا از میدان جهاد فرار کند، حتى در میدان احد که کار به منتهى درجه وخامت رسید و اغلب افراد یا همه جز على «ع» از میدان خارج شدند به گوشه اى پناه بردند، پیامبر (ص) در میدان ایستاد و با اینکه جراحات پیشانى و دندان، او را به شدت آزار میداد و ظاهراً هیچ امیدى به نجات او نمود ایستادگى نمود.

هجرت از مکه هرگز به معنى خالى کردن میدان نبود، بلکه براى استفاده از یک تاکتیک عالیتر انجام شد، به همین دلیل مخالفان هرگز راضى به این هجرت نبودند، و اصولا تمام حوادث «لیلة المبیت» به خاطر جلوگیرى از هجرت پیامبر بود، زیرا میدانستند اگر پیامبر به مدینه برود اسلام با سرعت گسترش مى یابد و کسى نمى تواند به این سادگى بر محمد (ص) دست یابد.

مورّخان شرق و غرب از ایستادگى عجیب محمد (ص) در جبهه حوادث و روبرو شدن او با آن همه مشکلات که از یک انسان عادى ساخته نیست، ستایش بسیار کرده اند.

گوستاولوبون مى نویسد: «از هیچ خطرى فرار نمى کرد و در عین حال خود را بدون جهت هم به خطر نمى انداخت»(1)

خونسردى او در برابر بزرگترین خطرها به حدّى بود که در میدان احد هنگامى که خون، صورتش را فراگرفته بود، با تأسف فرمود: کَیْفَ یُفْلَحُ قَوْمٌ خَضَبُوا نَبیَّهُم وَ هُوَ یَدْعُوا اِلى رَبِّهِمْ(2): «چگونه جمعیتى که چهره پیامبر خود را به خون آلودند سعادتمند مى شوند در حالى که او (کارى جز این نداشته که) آنها را به سوى پروردگارشان دعوت مى کند.

***

1. تمدن اسلام و عرب صفحه 119
2. این حدیث در بسیارى از کتب حدیث اسلامى از جمله صحیح بخارى ج 5 ص 127 و محجة البیضاء ج 4 ص 121 نقل شده است.