در اسلام دو نوع برادرى دیده میشود یکى برادرى عمومى که تمام افراد مسلمان در آن مشترکند، و دیگرى برادرى خصوصى که از طریق عقد مواخاة (بستن پیمان برادرى) حاصل میشود، و هر کدام از این دو نوع اخوت، تعهدات و وظائفى را دربر دارد.

نمونه «اخوت خصوصى» همان است که پیغمبر گرامى اسلام (ص) 5 ماه یا 8 ماه بعد از آمدن به مدینه، میان یک دسته 45 یا 50 نفرى از مهاجران، با دسته دیگرى به همین تعداد از انصار برقرار ساخت، و میان بعضى از مهاجران نیز این معنى را ایجاد نمود.

از جمله طبق روایتى که میان دانشمندان اسلام مسلّم است عقد اخوت میان «خودش» و «على» (ع) بست.

این پیمان برادرى خصوصى اسلامى به قدرى عمیق و ریشه دار بود که حتى طبق پاره اى از روایات اسلامى اینگونه برادران از یکدیگر ارث نیز مى برند، تا بعد از غزوه بدر که آیه شریفه «اولو الارحام...» نازل گردید و منحصرصاً وارث خویشاوندان (در طبقات نخستین ارث) شدند.

و به این ترتیب قرآن بزرگترین سدّ تشکل اجتماعى که همان امتیازات مختلف از جمله امتیازات (نژادى)، (قبیله اى)، و (طبقاتى) بود برداشت، و راه را براى حکومت واحد جهانى در پرتو قانون واحدى هموار ساخت.

هم اکنون آثار این نوع تعلیمات را به هنگام مراسم حج که کلکسیونى از نژادها و زبانها و رنگهاى مختلف گرد هم مى آیند به خوبى مى توان مشاهده کرد که این افراد با اینکه کمتر قدر مشترک ظاهرى در میان آنها وجود دارد چگونه در برابر یکدیگر احساس یک نوع برادرى عمیق و ریشه دار میکنند.

این تربیت خاص در جهانى که مخصوصاً تبعیضات نژادى در آن به طرز قساوتمندانه اى هنوز حکومت میکند درخشندگى خاصى دارد.

***