سؤال 282 ـ امروزه علم پزشکى بسیار پیشرفت نموده، و پزشکان مى توانند برخى از اعضاى فردى که به طور طبیعى فوت کرده، و حتّى ضربان قلب او نیز از کار افتاده، را به بیمارانى که در خطر مرگ هستند، یا زندگانى پر مشقّت و رنج آورى دارند پیوند زنند (مانند کلیه، استخوان، کبد، چشم و...) آیا این عمل جایز است؟
جواب: در فرض مسأله اشکالى ندارد.
سؤال 283 ـ اگر جسد مجهول الهویّه اى، که اعضاى قابل پیوندى دارد، در دسترس باشد، آیا مى توان اعضا آن را به بیمارى که محتاج آن است پیوند زد؟
جواب:اگر موجب نجات جان مسلمانى از مرگ یابیمارى مهمّى شود جایز است.
سؤال 284 ـ در فرض مسأله فوق اگر بعداً ولىّ متوفّى پیدا شود، و نسبت به این کار اظهار نارضایتى کند چه باید کرد؟
جواب: در فرض فوق عدم رضایت او مشکلى ایجاد نمى کند، و فرقى بین مجهول الهویّه و غیر آن نیست; ولى احتیاط صرف دیه آن در خیرات براى میّت است.
سؤال 285 ـ در صورتى که حیات رزمنده مسلمانى متوقّف بر پیوند اعضا باشد، لطفاً بفرمایید:
الف) آیا مى توان اعضاى میّت غیر مسلمان را قطع، و براى پیوند استفاده نمود؟
ب) بر فرض جواز، آیا دیه لازم است؟ بر عهده بیمار است، یا قطع کننده؟
ج) آیا عضو پیوند شده براى نماز اشکالى ایجاد نمى کند؟
جواب: پیوند در چنین فرضى جایز، بلکه واجب است. و بعد از اینکه جزء بدن شد، براى نماز اشکالى ندارد. و در فرض مسأله دیه اى ندارد.
سؤال 286 ـ قطع عضو میّت مسلمان، و پیوند آن، در صورتى که حفظ جان یا عضو مسلمانى متوقّف بر آن باشد، چه حکمى دارد؟ آیا اجازه قبل از فوت تأثیرى در حکم دارد؟ اگر اجازه شخص موضوعیّت داشته باشد، آیا فرد مى تواند در زمان حیات عضوى از بدنش را براى استفاده پس از مرگ بفروشد؟
جواب: در صورتى که حفظ جان مسلمان یا حفظ عضو مهمّى از آن منوط به پیوند باشد، جایز است. و در این صورت، اجازه شخص متوفّى، و اولیاى دم او لازم نیست; هرچند گرفتن اجازه بهتر است. و احتیاط آن است که دیه را بپردازد.
سؤال 287 ـ هرگاه شخصى نسبت به پیوند اعضاى خود به دیگران پس از مرگش ناراضى باشد، امّا پس از وفاتش ولىّ وى نسبت به این کار رضایت دهد، در این صورت پیوند چه حکمى دارد؟
جواب: اگر موجب نجات جان مسلمانى از مرگ یا بیمارى مهمّى گردد جایز است.
سؤال 288 ـ اگر شخصى در طول زندگیش نظر مخالف یا موافقى در مورد پیوند اعضایش نداشته باشد، آیا پس از مرگش مى توان با اجازه ولىّ وى چنین کارى را انجام داد؟
جواب: اگر ضرورتى ایجاد کند مانعى ندارد.
سؤال 289 ـ با توجّه به وجود هزاران هزار بیمار دیالیزى، و نظر به اینکه پیوند کلیه قطعى ترین درمان این عزیزان است، احتراماً خواهشمند است نظر خود را در مورد مسائل ذیل مرقوم بفرمایید:
الف) به نظر حضرت عالى، پیوند عضو از فردى که دچار مرگ مغزى شده چه حکمى دارد؟ لازم به ذکر است که طبق نظر متخصّصین با از کار افتادن مغز، کلیّه اعضاى بدن نیز پس از ساعتى از کار مى افتد.
ب) آیا با وصیّت فرد، چنین پیوندى جایز است؟
ج) چنانچه پیوند عضو از فرد دچار مرگ مغزى شده جایز باشد، براى روشن شدن اذهان مردم نسبت به این امر چه باید کرد؟
جواب: هرگاه مرگ مغزى به طور کامل و مسلّم باشد، و هیچ گونه احتمال بازگشت به زندگى عادى وجود نداشته باشد، برداشتن بعضى از اعضا (خواه مانند قلب باشد یا کلیه یا عضو دیگر) براى نجات جان مسلمانى، مانعى ندارد، خواه وصیّت به این کار کرده باشد یا نه، ولى بهتر جلب رضایت اولیاى میّت است.
سؤال 290 ـ هرگاه اعضاى مهمّ بدن بیمارى بر اثر ضعف و ناراحتى در حال مرگ باشد، و از طرفى جسد مرده اى نیز در اختیار باشد، آیا مى توان عضو مورد نظر را از بدن میّت برداشت، و به بدن شخص مریض پیوند زد؟
جواب: اگر زندگى آن بیمار متوقّف بر این کار باشد، واجب است.
