نذر
صيغه نذر : نذر در صورتى صحيح است كه براى آن صيغه خوانده شود، خواه به عربى باشد يا زبان‌هاى ديگر؛ بنابراين، اگر بگويد چنانچه فلان حاجت من روا شود براى خدا بر من است كه فلان مقدار پول به فقير بدهم، نذر او صحيح است، بلكه اگر بگويد نذر مى‌كنم اگر فلان حاجتم رواشود فلان كار خير را انجام دهم، كافى است.
. نذر با كتابت : چنانچه صيغه شرعى نذر را بر زبان جارى نكرده، بلكه فقط با نوشتن نذر كرده باشد بنابراحتياط واجب چنين نذرى صحيح نيست و عمل به آن واجب نيست.
. نذر براى ائمه : اگر چيزى براى حرم يكى از امامان يا امامزادگان نذر كند بايد آن را به مصارف حرم برساند، از قبيل عميرات و فرش و روشنايى و خدّامى كه خدمت مى‌كنند ومانند آن، ولى اگر چيزى براى خود امام 7 يا امامزاده نذر كرده بى‌آنكه نام حرم را ببرد، مى‌تواند علاوه بر امورى كه ذكر شد صرف مجالس عزادارى و سوگوارى يا نشر آثار آن بزرگواران، يا كمك به زوّار آنها يا هر كار ديگرى كه نسبتى با آنها دارد بكند.
. نذر روزه : هرگاه نذر كند روز معيّنى را روزه بگيرد، احتياط واجب آن است كه آن روز سفر نكند تا بتواند روزه خود را به‌جا آورد و چنانچه در آن روز مسافرت كند قضاى آن روز بر او واجب است و احتياط واجب آن است كه كفّاره نيز بدهد.
. نذر روزه در سفر : اگر نذر روزه كند ولى روز آن را معيّن نكند نمى‌تواند آن را در سفر به‌جا آورد، حتّى اگر نذر كند در سفرروزه بگيرد يا فلان روز را روزه بگيرد خواه در سفر باشد يا در وطن، اين نذر هم صحيح نيست.
. نذر روزه كسى كه قضا يا كفّاره دارد : كسى كه روزه قضا يا كفّاره دارد نمى‌تواند نذر روزه كند، مگر اينكه در مورد كفّاره كفّاره نقدى را انتخاب كرده باشد.
. نذر زن : نذر زن اگر مزاحم حقوق شوهر باشد بى‌اجازه اوباطل است و اگر مزاحم نباشد احتياط مستحبّ است كه با اجازه او باشد.
. نذر فرزند : نذر فرزند احتياج به اجازه پدر ندارد، مگر اينكه كار او مايه آزار پدر باشد كه در اين صورت نذر او صحيح نيست.
. نذر شمع : چون در گذشته روشنايى اماكن وامامزادگان با شمع بوده و اكنون اين مطلب از بين رفته، نذر شمع رجحانى ندارد.
. آجيل مشكل‌گشا : نذرهايى كه در مورد پخش آجيل مشكل‌گشاصورت مى‌گيرداعتبارى نداردوعمل به آن واجب نيست.
. نذر سفره : اگر مثلا نذر كند كه سفره حضرت ابوالفضل 7 بيندازد و منظورش اين باشد كه در اين سفره، موادّ غذايى خاصّى باشد و يا اعمال خاصّى انجام دهد؛ چنين نذرى اعتبار شرعى ندارد و عمل به آن واجب نيست.
. نذرهاى سنگين : نذرهاى مقطعى و محدود مانعى ندارد، ولى نذرهاى سنگين و طولانى مكروه است چرا كه مشكلات مهمّى در زندگى ايجاد مى‌كند و اگر چندان سنگين باشد كه رجحان شرعى نداشته باشد باطل است؛ مثلاً نذر كرده تمام عمرش را روزه بگيرد يا نذر كرده ده ميليون صلوات بفرستد، در چنين مواردى نذر منعقد نمى‌شود.
. نذر براى ديگران : هيچ كسى نمى‌تواند با نذركردن، كارى را بر ديگران واجب كند و چنين نذرهايى باطل است.
. از بين رفتن مورد نذر : هرگاه در نگهدارى آن كوتاهى نكرده‌ايد چيزى به عهده شما نيست.
. عدم توانايى عمل به نذر : اگر كسى قادر به اداى نذر نباشد در اين صورت بايد تا جايى كه توانايى دارد به آن عمل كند يا كارى كه نزديك و شبيه آن باشد را انجام دهد و اگر اصلا قادر به انجام دادن آن نيست از او ساقط مى‌شود.
. رجحان مورد نذر : «نذر» آن است كه كار خيرى را براى خدا برعهده خودقراردهد، همچنين ترك كارى كه نكردن آن بهتراست. و در مورد كار مباحى كه انجام دادن و ترك كردن آن از هر جهت مساوى است نذر صحيح نيست، ولى اگر انجام دادن يا ترك كردن آن از جهتى بهتر باشد و به همان منظور نذر كند صحيح است.
. ميزان تأخير در اداى نذر : به مقدارى كه نگويند مسامحه در انجام دادن نذر مى‌كند مى‌تواند تأخير بيندازد.
. تغيير نذر : اگر صيغه نذر را خوانده باشد، هرچند به غير زبان عربى، تغيير دادن آن جايز نيست و اگر نخوانده است مانعى ندارد.
. تبديل نذر نوشيدنى خنك به گرم : هرگاه نذر كرده مثلا شربت خنك بدهد و در زمان عمل به نذر هوا سرد شده است مى‌تواند چيزى كه مناسب با فصل است بدهد؛ مانند شير گرم يا چاى.
. فراموشى نذر : در صورتى كه نوع نذر را فراموش كرده باشد و يا شك بين چند مورد دارد و نمى‌تواند احتياط كند و به تمام موارد عمل نمايد، بين مواردى كه احتمال مى‌دهد قرعه مى‌زند وطبق آن عمل مى‌نمايد. در صورت شك يا فراموشى مقدار آن، آن مقدار كه يقينى است بجا مى‌آورد.
. اضافه نذورات : نذورات اضافه را طبق نزديك‌ترين روش به آنچه نذر كرده‌اند صرف كنند.
. كفّاره نذر : اگر كسى از روى اختيار به نذر خود عمل نكند گناه كرده و بايد كفّاره بدهد و كفّاره نذر عبارت است از اطعام شصت فقير، يا دو ماه پى در پى روزه گرفتن (كه سى ويك روز آن را پشت سر هم به جا مى‌آورد). امّا اگر شخصى نداند كه اگر به نذر عمل نكند كفّاره دارد، در اين صورت كفّاره از او ساقط مى‌شود.
. در چند صورت نذر منعقد نمى‌شود : در چند صورت نذرى كه براى آن صيغه خوانده شده، منعقد نمى‌شود: 1. مورد نذر از بين برود؛ مثل اينكه نذر كند در صورت برآورده شدن حاجتش به ازدواج فرد خاصّى كمك كند و زمانى كه حاجتش برآورده شد، آن فرد ازدواج كرده باشد؛ در اينجا نذر منعقد نشده و لازم نيست به ازدواج فرد ديگرى كمك كند. 2. در زمان عمل به نذر، مورد آن غير مقدور باشد؛ مثل اينكه نذر كرده روزه بگيرد ولى هنگام اداى نذر بيمار شود و بعدآ هم توانايى براى انجام دادن آن پيدا كند، چنين نذرى باطل است. 3. در زمان عمل به آن، نذر نامشروع شود ورجحانش را از دست بدهد؛ مانند نذرى كه حين العمل، موجب آزار پدر و مادر باشد. 4. انجام دادن نذر در اصل مطلوب باشد، ولى هنگام عمل مطلوب نباشد؛ مانند نذر شربت خنك در عاشورا كه هرگاه عاشورا در زمستان واقع شود، شربت خنك مطلوب نيست. در اين مورد، نذر نسبت به زمستان منعقد نيست ولى احتياط، تبديل نذر به چيزى است كه مناسب با فصل است؛ مانند شير گرم يا چاى.