روزه و اعتكاف
. رويت هلال : در شهرهايى كه از نظر افق با آن شهر هم افق، يا قريب‌الافق باشد، حجّت است. همچنين اگر در مناطق شرقى ديده شود براى مناطق غربى حجّت است.
. تشخيص ضرر براى روزه : هر كه مى‌داند روزه براى او ضرر دارد بايد روزه را ترك كند و اگر روزه بگيرد صحيح نيست. همچنين اگر يقين ندارد امّا احتمال قابل توجّهى مى‌دهد كه روزه براى او ضرر دارد؛ خواه اين احتمال از تجربه شخصى حاصل شده باشد يا از گفته طبيب.
. افطار بدون ضرورت شرعى : تنها راه افطار در چنين مواردى اين است كه قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعى (5/21 كيلومتر) از شهر خارج شده و در آنجا افطار كند و برگردد.
. تشنگى شديد : اگر روزه‌دار چندان تشنه شود كه طاقت تحمّل آن را نداشته و يا ترس بيمارى و تلف داشته باشد مى‌تواند به اندازه ضرورت آب بنوشد، ولى روزه او باطل مى‌شود و اگر ماه رمضان باشد بايد بقيّه روز را امساك كند و بعدآ روزه را قضا كند.
. قضا و كفّاره روزه زن باردار و شيرده : اگر روزه براى مادر ضرر داشته باشد و تا ماه رمضان سال بعد نتواند قضا كند قضا ندارد، ولى بايد براى هر روز فقيرى را سير كند. امّا اگر براى بچّه ضرر داشته باشد هم قضا دارد و هم كفّاره (سير كردن يك فقير براى هر روز).
. كسى كه نماز يا روزه قضا دارد : كسى كه روزه قضا دارد مى‌تواند روزه استيجارى بگيرد امّا نمى‌تواند روزه مستحبّى بگيرد و نذر روزه او صحيح نيست. ولى اگر نماز قضا دارد مى‌تواند نماز مستحبّى يا استيجارى بخواند.
. روزه بيمار و قضاى آن : هرگاه بر اثر عذر شرعى نتواند روزه بگيرد و همان عذر يا عذر شرعى ديگر كه بلافاصله پس از آن عذر حاصل شده تا ماه رمضان سال بعد ادامه داشته باشد قضا ندارد، ولى بايد براى هر روز فقيرى را سير كند. و اگر عذرش برطرف شود فقط قضاى آن را به جا آورد و چنانچه تا ماه رمضان سال بعد قضاى آن رابجانياوردهم قضادارد و هم سير كردن فقير لازم است.
. جنابت روزه‌دار : اگر روزه‌دار با خود كارى كند كه منى از او بيرون آيد روزه‌اش باطل مى‌شود، امّا اگر بى‌اختيار در حال خواب يا بيدارى بيرون آيد روزه باطل نمى‌شود.
. ملاعبه : اگر روزه‌دار بدون قصد بيرون آمدن منى، مثلاً با همسر خود بازى كند، در صورتى كه عادت نداشته باشد كه به اين مقدار بازى وشوخى منى از او خارج شود، ولى اتّفاقاً منى بيرون آيد روزه‌اش صحيح است.
. مسواك زدن روزه‌دار : مسواك كردن در حال روزه مانعى ندارد. ولى اگر رطوبت پيدا كند و مسواك را بيرون آورده و به دهان بازگرداند و رطوبت آن در آب دهان مستهلك نشود، جايز نيست وچنانچه با خمير دندان مسواك كند بايد دهان را بعد از آن كاملاً بشويد.
. تزريق آمپول و سرم در حال روزه : تمام انواع آمپول‌هاى دارويى يا تقويتى كه به صورت عضلانى تزريق مى‌شوند ونيز تزريق عضلانى واكسن اشكالى ندارد ولى تزريق آمپول وسرم‌هاى وريدى (كه در رگ تزريق مى‌شوند) جايز نيست.
. سخن گفتن با نامحرم در حال روزه : چنانچه گفت‌وگو با نامحرم از حدّ سخنان عادى فراتر رود و مفسده داشته باشد جايز نيست.
. عدم توانايى بر پرداخت كفّاره عمد : كسى كه قادر بر پرداخت كفّاره عمد نيست هر چند «مُد» كه مى‌تواند به فقرا اطعام كند و اگر نتواند بايد هجده روز روزه بگيرد و اگر نتواند هر چند روز كه مى‌تواند به‌جا آورد و اگر نتواند استغفار كند و همين اندازه كه در قلب بگويد «استغفرالله» كافى است و واجب نيست بعداً كه قدرت پيدا كرد كفّاره بپردازد.
. فطره ميهمان يك‌شبه : فطره ميهمان بر عهده صاحب‌خانه نيست، مگر اينكه براى چند شب ميهمان او باشد به‌طورى كه نان خور او محسوب شود.
. مصرف زكات فطره : احتياط واجب آن است كه زكات فطره فقط صرف فقرا و نيازمندان شود و هزينه كردن در موارد ديگر اشكال دارد.
. شب‌هاى قدر در سراسر كره زمين : شب يعنى قرار گرفتن سايه قسمتى از كره زمين بر روى قسمت ديگر؛ بنابراين، اگر شب قدر مثلا از مكّه شروع شود تا زمانى كه اين سايه تمام كره زمين را فرا گيرد شب قدر ادامه دارد. و در حقيقت شب قدر 24 ساعت طول مى‌كشد و در تمام كره زمين يك شب است.
. اعتكاف در غير مسجد جامع : در مساجدى كه مستمرآ در آن اقامه جماعت شود، حتى اگر يك وعده نماز به طور مستمر در آن برپا شود، مى‌توان اعتكاف كرد. مانند مساجد بازار و يا برخى ادارات. همچنين اگر مسجد دانشگاه در تابستان تعطيل باشد اعتكاف در آنجا فايده‌اى ندارد و صحيح نيست كه در اين صورت اگر بخواهند معتكف شوند بايد به نيت رجاء باشد.
. اعتكاف مسافر در مدينه : مسافر مدينه مى‌تواند سه روز روزه مستحبّى آن شهر را در مسجدالنّبى معتكف شود.
. قضاى اعتكاف : اگر نذر معيّن باشد، اعتكاف را در هر روزى به هم زند بايد قضا كند و اگر نذر غير معيّن باشد بايد بعداً به جا آورد. و در اعتكاف مستحب چنانچه روز سوم به هم بزند بايد قضا كند ودر قضا بايد مجدّداً سه روز معتكف شود.