باید توجّه داشت که اگر ثابت شود قید «فى الاسلام» یا «على مؤمن» در روایت وجود دارد، فواید مهمى برآن مترتب خواهد شد; از جمله این فواید، تأیید نافیه بودن «لا» است که شیخ انصارى(قدس سره)، براى اثبات این که این قاعده بر عمومات حکومت دارد، به آن استناد کرده است; و ناهیه بودن «لا» را که موجب مى شود معناى حدیث صرفا یک حکم فرعى ـ به عدم اضرار مردم به یکدیگر ـ باشد را رد مى کند.
توضیح این که، جار و مجرور در «فى الاسلام»، متعلق به فعل عام مقدر است، و به اصطلاح علماى علم نحو، ظرف مستقَر(1)است، بنابراین تقدیر عبارت این مى شود که: «لا ضرر موجود فى الاسلام» ضرر در اسلام وجود ندارد; به این معنا که در احکام
اسلام، حکم ضررى وجود ندارد; و این معنا با حکومت قاعده بر عمومات احکام موافق است. و مناسب نیست که «لا» را ناهیه بگیریم، که در این صورت معناى عبارت این مى شود که «لا تضروا فى الاسلام» در اسلام ضرر نزنید; زیرا اسلام ظرف ضرر زدن مردم به یکدیگر نیست.
و تعجب از محقّق نایینى(قدس سره)(2) است که این اشکال را قبول نکرده و معتقد است با وجود قید «فى الاسلام» نیز مى توان «لا» را
ناهیه گرفت.
منشأ این شبهه، خلط بین معناى اصطلاحى ظرف، و معناى عرفى ظرف و مظروف است که در آینده توضیح تکمیلى آن خواهد آمد.

(1). علماء علم نحو، ظرف و جار و مجرور را به دو قسم تقسیم کرده اند: مُستقَرّ و لغو.
ظرف مستقر آنست که متعلق آن «کون عام» یا «وجود عام» است که صرفا دلالت بر وجود و استقرار دارد و بیش از وجود مطلق معناى دیگرى در بر ندارد; مانند: «الولد فى البیت»، که متعلق «فى البیت» موجودٌ یا مستقرٌ مى باشد;یعنى «الولد موجود فى البیت» یا «الولد مستقر فى البیت». چنین متعلقى همیشه محذوف است.
ظرف لغو آنست که متعلق آن «کون خاص» یا «وجود خاص» باشد که دلالت بر وجودى خاص دارد; مانند: «الفارسُ فوق الحصان» که متعلق «فوق»، «راکبٌ» مى باشد (که وجود خاصى است که علاوه بر معناى وجود داشتن در بر دارنده معناى «رکوب» نیز هست); یعنى «الفارس راکب فوق الحصان». چنین متعلقى همیشه باید در جمله ذکر شود مگر این که قرینه اى بر آن دلالت کند.
و أخبروا بظرف أو بحرف جرّ *** ناوین معنا «کائنٌ» أو «إستقرّ»
(2). رسالة فى قاعدة نفى الضرر (خوانسارى)، ص 193 : «... هذا مضافا إلى أنّ الحکومة مبنیّة على أن یکون الظرف لغواً ومتعلّقاً بالضّرر المنفى، فیکون معنى الحدیث أنّ الضّرر فى الإسلام لیس. وأمّا لو کان الظّرف مستقرّاً، کما فى «لا نجش فى الإسلام» الّذى لا شبهة فى أنّ الظّرف فیه ظرف للنّفى، لا للمنفى، فیمکن إرادة النّهى منها أیضا...».