جوانمردى و مروّت كه در يك كلمه آن را مى توان در «شخصيت» خلاصه كرد، كمالى است كه انسان را از بى تفاوتى به امور نيازمندان جامعه، خارج مى سازد و حسّ مسئوليت پذيرى را در آدمى بارور مى كند.
اميرمؤمنان على(عليه السلام) در حديثى مى فرمايد: «مع الثروة تظهر المروّة; مروّت آدمى، هنگام مال دارى ظاهر مى شود».(1)
در سخنى كوتاه و پرمعنا از امام سجاد(عليه السلام)مى خوانيم كه فرمود: «استثمار المال تمام المروّة; بهره ورى صحيح از مال كمال جوانمردى و نشانه شخصيت است».(2)
در حديث ديگرى از اميرمؤمنان مى خوانيم: «أفضل المروّة مواساة الأخوان بالأموال; برترين مروّت مواسات مالى با برادران دينى است».(3)
همچنين در روايات ديگر از آن حضرت مى خوانيم كه مهمان نوازى و رسيدگى به امور خويشاوندان و تلاش جهت رفع نيازهاى آنان به عنوان اساس و محور مروّت و شخصيت شمرده شده است: (الضيافة رأس المروّة)(4) و نيز مى خوانيم: «من أفضل المروّة صلة الرحم».(5)
روشن است كه تقويت اين خصلت پسنديده تا چه ميزان مى تواند از انباشتگى اموال پيش گيرى كند، زيرا با تقويت اين صفت متعالى، ريشه هاى اصلى مال اندوزى، چون حرص و بخل مى خشكد. اميرمؤمنان على(عليه السلام) در دو سخن جداگانه مى فرمايد: «لا مروّة مع شحٍّ»(6) و «الحرص يُزري بالمُروّة».(7)
(1) . عيون الحكم والمواعظ، ص 486 .
(2) . كافى، ج 1، ص 20، ح 12. همچنين اين حديث در تحف العقول با اين عبارت آمده است: «واستنماء المال تمام المروّة» (تحف العقول، ص 283).
(3) . عيون الحكم والمواعظ، ص 125 .
(4) . موسوعة احاديث اهل البيت، ج 6، ص 245، ح 7369 .
(5) . همان.
(6) . غررالحكم، شماره 6646 .
(7) . همان، شماره 6638 .
