در شأن نزول آيه (وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسرِفُوا)(1) آمده است كه ثابت بن قيس بن شماس پانصد درخت خرماى خويش را در راه خدا انفاق كرد و چيزى براى عيالش باقى نگذاشت و اين آيه نازل شد.(2)
در حديث ديگرى آمده است: بعضى از اسرافكاران، خشم پيامبر(صلى الله عليه وآله) را برانگيختند و در اين باره، امام صادق(عليه السلام)مى فرمايد:
يكى از انصار در آستانه مرگ، همه اموال خود را در راه خدا داد و چيزى از ثروت خود به يادگار نگذاشت. پس از آنكه او از دنيا رفت، مؤمنان به كفن و دفن او پرداختند. پيامبر(صلى الله عليه وآله)در جريان احوال رقت انگيز بازماندگان او قرار گرفت و فرمود: «لو أعلمتمونى أمره ما تركتكم تدفنوه مع المسلمين، يترك صبية صغاراً يتكففون الناس; اگر پيش از اين با خبرم مى كرديد، از دفن او در قبرستان مسلمانان پيشگيرى مى كردم، چرا كه فرزندان صغير خود را رها كرد، تا دست پيش مردم دراز كنند».(3)
در وصف عبادالرحمن نيز مى خوانيم: «(وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا); و كسانى كه هرگاه انفاق كنند نه اسراف مى كنند و نه سخت گيرى».(4)

(1) . انعام، آيه 141 .
(2) . تفسير قرطبى، ج 7، ص 110; المغنى والشرح الكبير، ج 2، ص706.
(3) . كافى، ج 5، ص 66.
(4) . فرقان، آيه 67 .